سید مهدی مرویان حسینی - دانشگاه فردوسی مشهد
عباسعلی سلطانی - دانشگاه فردوسی مشهد

مجازاتی که فقها برای سبّ و شتم پیامبر و امامان با استناد به روایات بیان کرده‌اند وجوب قتل شخص دشنام‌دهنده و مهدورالدّم بودن اوست. به‌رغم این معنا در سیرة عملی حضرات معصومان موارد گوناگونی وجود دارد که ایشان با شخص دشنام دهنده به رفق و مدارا برخورد کرده و اصحاب خود را از اینکه مجازات قتل را اجرا کنند بازداشته‌اند. این جستار در مقام رفع تعارض پیش‌گفته، مستندات روایی مجازات قتل دشنام دهنده را تحلیل و بررسی کرده و چنین نتیجه گرفته که قدر متیقن از ادلة مورد اشاره، وجوب قتل دشنام دهنده‌ای است که مقام رسالت پیامبر را هدف قرار داده است. در فرض تسرّی مورد روایات به دشنام دهنده امامان، مجازات قتل مربوط به معاندان و نواصبی است که از سر علم و آگاهی شخصیت حقوقی و جایگاه امامت امام را مورد هتک قرار دهند. بنابراین میان حکم شرعی مجازات شخص سابّ و سیرة عملی امامان معصوم در برخورد اخلاقی کریمانه با افرادی که از روی جهل به ایشان توهین کرده و از سر جهل با شخص حقیقی آنان در خصومت واقع شده‌اند، تعارضی وجود ندارد.

سبّ النبی, سبّ الائمه, مجازات سب, قتل, شخصیت حقوقی