طاهره رحیم پور ازغدی - دانشگاه فردوسی مشهد

مسأله مجازات قانون شکنان با هدف پیشگیری از شیوع ناهنجاری های اخلاقی و حفظ امنیت همواره مورد توجه ادیان الهی و قوانین بشری بوده است. این پژوهش با مقایسۀ سیرۀ حقوقی اسلام و دفاع اجتماعی نوین، درصدد پاسخ به این سوال است که میان اصول و شیوه‌های این دو رویکرد در مواجهه با مجرمان چه تطابقی وجود دارد؟ و پس از بیان مبانی نظام دفاع اجتماعی نوین، می‌کوشد آن را با سیرۀ حقوقی رسول خدا (ص) در مدینه مقایسه کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد با آن‌که انطباق کامل اقدامات رسول خدا (ص) با رویکرد دفاع اجتماعی مدرن ممکن نیست، مصادیقی از این رویکرد، از جمله اقدامات تأمینی‌، توجه به شرافت انسانی، اصلاح ‌و بازپذیری‌ اجتماعی مجرمان با اصول و شیوه‌های سیرۀ آن حضرت هم‌پوشانی دارد. چنان‌که رسول خدا (ص) با هدف بازگشت مخالفان به جامعه، از روش‌هایی مانند بخشش فدیه، قبول وساطت دیگران و استفاده از توانمندی‌های مجرم به جای مجازات بهره می‌جست.  

سیرۀ نبوی, دفاع اجتماعی نوین, عدالت ترمیمی, بازپذیری اجتماعی