اقدامات قَرَچَقای خان و خاندان او در دوره صفویه

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ و فرهنگ، دوره: 50، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JHC-50-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 615
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی یحیایی

دانشگاه حکیم سبزواری

اعظم گنجی هرسینی

دانشگاه بیرجند

چکیده

با غزوات شاهان صفوی در ارمنستان و گرجستان، شمار فراوانی از مردم آنجا اسیر و به ایران آورده شدند و برخی از آنان در ساختار سیاسی‌ـ نظامی، اجتماعی و اقتصادی به جایگاه والایی دست یافتند. قَرَچَقای، از نامدارترین ایشان، به همراه فرزندانش به مرتبه‌ای والا در دورۀ صفویه رسیدند. هدف پژوهش حاضر، شناساندن قرچقای و خاندان اوست. اینکه او از چه پایگاهی برخاست و فرزندان و نوادگان او چه کسانی بودند و نحوۀ جهش اجتماعی آن‌ها از پایین‌ترین سطح به بالاترین لایه‌های جامعه چگونه بود و چه اقداماتی انجام دادند؟ در پاسخ باید گفت قرچقای‌ که در شمار غلامان ارمنی به ایران آورده شد، پس از تعلیم در دربار و گروش به اسلام و تشیع و با نشان دادن شایستگی و سرسپردگی به شاه، خود را تا مقام سپهسالاری ایران و حکومت بر دو ایالت مهم و استراتژیک آذربایجان و خراسان بالا کشید. فرزند او منوچهر و نوه‌اش، قرچقای دوم، نیم قرن بعد از او بر مشهد حکومت کردند. دیگر افراد خاندان به درجه‌ای از کمال رسیدند که علاوه بر تولید آثار هنری، مناصبی مانند تولیت حرم حضرت معصومه (ع) را نیز در دو نسل بر عهده داشتند. اقدامات فرهنگی و هنری شایانی که با حمایت آنان به ثمر رسید، به بنیانی برای مکتب هنری خراسان تبدیل شد.

کلیدواژه ها

صفویه, غلامان خاصه, قرچقای, مکتب خراسان, موقوفات, چینی های قرچقای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.