نزاع دیوانیان و نظامیان در اندیشه سیاسی ملاحسین واعظ کاشفی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ و فرهنگ، دوره: 48، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JHC-48-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 200
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی گوهری فخرآباد

دانشگاه فردوسی مشهد

عبدالرحیم قنوات

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

درگیری اهل قلم و سیف (دیوانیان و نظامیان) در سراسر دوره تیموری، از جمله دوران حکومت سلطان حسین بایقرا (حک. 873-911ق) به شدت در جریان بود. در این نزاع، شخص سلطان و امیر علیشیر نوایی که هر دو از امرای نظامی بودند با اقدامات خود در جهت تضعیف نهاد وزارت گام برداشتند. ملاحسین واعظ کاشفی، یکی از فرهیختگان ایرانی این دوره، در آثار خود کوشید تا به احیای جایگاه وزارت و طبقه دیوانیان برآید. وی در این راستا با بیان محاسن وزارت و خطرهایی که از جانب امرای ترک حکومت را تهدید می کرد، به طور غیرمستقیم سلطان را از نزدیک شدن زیاد به امرای نظامی و تقویت آنها برحذر می‌داشت. کاشفی در مقابل نهضت گسترش ادب ترکی که توسط نوایی دنبال می‌شد، کوشید با تالیف همه آثار خود به فارسی و تحریر کتاب کلیله و دمنه در راستای تقویت زبان و فرهنگ ایرانی گام بردارد. او همچنین در کتاب مخزن الانشاء اقدام به هم طراز کردن مناصب دیوانیان و نظامیان کرد که تا آن هنگام بی‌سابقه بود.

کلیدواژه ها

تیموریان, سلطان حسین بایقرا, نوایی, کاشفی, نزاع دیوانیان و نظامیان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.