صلح‌پژوهی در سرپرستی زوج بر زوجه

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های فقهی زنان و خانواده، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_ZKJ-2-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 421
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فضه جوادی

مریم برقعی

چکیده

انسان موجودی اجتماعی است. در تمام نهادهای اجتماعی در راستای صلح و آرامش، فردی به عنوان سرپرست تعیین می­شود. خانواده که مهمترین نهاد اجتماعی است از این امر جدا نیست و برای به­سامان­رسیدن برنامه­ها و سیر حرکتش نیازمند یک مسئول و سرپرست است. در نظام خانواده، سرپرستی امور آن برعهده مرد نهاده شده است و در آیه 34 صوره نساء تصریح به این امر شده است. در گستره اختیارات سرپرست دیدگاه­های متفاوتی وجود دارد. برخی بر این باورند که براساس این آیه اطاعت از مردان بر زنان به­طور مطلق و همانند اطاعت بردگان است و از طرفی بعضی افراد سودجو از این دستور الهی سوء استفاده کرده­اند و از تکلیف قوامیت به عنوان اهرم فشار علیه زنان استفاده می­کنند و آرامش خانواده را مختل می­کنند. از نظر برخی دیگر، قوامیت به عنوان تکلیف بر مرد دانسته شده است که مرد موظف است به امور خانواده اهتمام ورزد و لزوم اطاعت منحصر به مسائل زناشویی است نه در کل امور زندگی و در نهایت گروهی دیگر از این آیه، لزوم تصدی مناصب اجتماعی توسط مردان را برداشت کرده­اند. اسلام قوامیت را به­معنای تکلیف دانسته نه به­معنای سلطه مطلق بر زنان اگرچه لازمه ریاست اطاعت است البته نه اطاعت در تمام حیطه­های زندگی. اطاعت زن از مرد تنها در محدوده مسائل زناشویی است. نوشتار حاضر علاوه­بر تبیین ماهیت و گستره قوامیت، رابطه سرپرستی مردان در خانه را با مؤلفه­های صلح بررسی می­کند ازجمله عدالت­محوری، تعاون و همبستگی، احساس مسئولیت و ... . دستاورد نوشتار حاضر این است که قوامیت مرد، نوعی‌ مسئولیت‌ برای‌ اداره‌ کانون خانواده‌ است‌ که به­دنبال آن، تکالیف و وظایفی برعهده مرد خواهد آمد از جمله‌ لزوم‌ نفقه و رفتارعادلانه و ... . نوشتار حاضر درصدد تبیین ماهیت و گستره قوامیت و مشخص­کردن محدوده اطاعت زوجه از زوج است تا بدین وسیله موجبات صلح و آرامش در خانواده فراهم شود و از نزاع­های خانوادگی پیش­گیریی شود و به همین ترتیب زمینه صلح در اجتماع فراهم شود.

کلیدواژه ها

زوج, زوجه, سرپرستی, قوامیت, حق, تکلیف, صلح

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.