زهرا خیالی - گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی فسا، فسا، ایران.
لیلا قهرمانی - گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
محمدحسین کاوه - گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
ساره کشاورزی - گروه اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.

سابقه و هدف: با وجود اهمیت پاپ اسمیر در کاهش میزان بروز سرطان دهانه رحم و مرگ ناشی از آن، این سرطان ﻫﻨﻮز  هم یکی از علل اصلی مرگ و میر در میان زنان در سراسر جهان است. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزشی متنی بر تئوری انگیزش محافظت ﺑﺮ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ ﭘﺎپ  اﺳﻤﻴﺮ در ﺑﻴﻦ زﻧﺎن اجرا گردید. مواد و روش‌ها: این مطالعه نیمه‌تجربی در میان 200 زن مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر فسا (100 نفر گروه آزمون و 100 نفر گروه کنترل) انجام شد. اﺑﺰار ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪای مشتمل بر ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎی جمعیت شناختی و سازه‌های تئوری انگیزش محافظت بود که توسط هر دو گروه قبل و 2 ماه بعد از مداخله تکمیل گردید. برنامه آموزشی طی 4 جلسه با شیوه بحث گروهی و ارائه پمفلت آموزشی برای گروه مداخله اجرا شد. داده‌ها توسط نسخه 22 نرم افزار آماری SPSS و با آزمون‌های آماری ﻛﺎی دو، ﺗﻲ‌ﻣﺴﺘﻘﻞ و تی‌زوجی تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین نمرات تمام سازه‌های تئوری انگیزش محافظت بجز سازه کارآیی پاسخ (0.228=P) در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل بعد از مداخله آموزشی افزایش یافت (0.001>P). همچنین پس از مداخله آموزشی، میزان انجام پاپ اسمیر در زنان گروه مداخله 58 درصد افزایش یافت. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه اثربخشی مداخله آموزشی بر اساس تئوری انگیزش محافظت در جهت ارتقاء رفتار پاپ اسمیر را نشان می‌دهد. لذا طراحی مداخلات آموزشی براساس این تئوری در جهت آموزش و ارتقای سلامت جامعه و به ویژه زنان پیشنهاد می‌گردد.

Cervical cancer, Pap spear test, Protection motivation theory, Women, تست پاپ اسمیر, تئوری انگیزش محافظت, سرطان دهانه رحم, زنان