عوامل موثر بر قصد انتخاب زایمان طبیعی بر مبنای سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در زنان باردار شکم اول

اهداف: با توجه به رشد بی‌رویه زایمان به‌صورت سزارین طی سال‌های اخیر و تاکید بر افزایش شاخص زایمان طبیعی در طرح تحول نظام سلامت، شناسایی عوامل فردی و اجتماعی موثر بر این شاخص، ضروری است. بنابراین هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل موثر بر قصد انتخاب زایمان طبیعی بر مبنای سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در زنان باردار شکم اول شهر نیشابور بود. ابزار و روش‌ها: مطالعه مقطعی حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی در سال 1397 روی 340 مادر باردار 35-18 سال شکم اول مراجعه‌کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهری نیشابور انجام شد. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای صورت گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسش‌نامه‌ای شامل بخش اطلاعات دموگرافیک و بخش محقق‌ساخته مبتنی بر سازه‌های مستقیم و غیرمستقیم تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده بود. تحلیل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS 17 و توسط آزمون‌های کروسکال‌والیس، ضریب همبستگی اسپیرمن و رگرسیون خطی چندگانه انجام شد. یافته‌ها: 44.6% شرکت‌کنندگان قصد انجام زایمان به روش سزارین، 38.3% زایمان طبیعی و 17.0% مادران باردار در مورد قصد نوع زایمان نظری نداشتند. چهار سازه کنترل رفتاری درک‌شده (0.224=β)، نگرش (0.199=β)، ارزشیابی پیامد (0.180=β) و باورهای هنجاری (0.159=β)، به ترتیب بیشترین میزان قدرت پیشگویی‌کنندگی مثبت و معنی‌دار قصد رفتاری برای انجام زایمان طبیعی را داشتند (0.001=p). سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده روی هم 28.7% واریانس قصد رفتاری برای انجام زایمان طبیعی در زنان باردار را پیشگویی می‌کردند. نتیجه‌گیری: تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده برای شناسایی عوامل تاثیرگذار بر قصد انجام زایمان طبیعی و همچنین به‌منظور طراحی و اجرای مداخلات آموزشی با هدف ترویج زایمان طبیعی مناسب و مفید است.

کلیدواژه ها:

Pregnant Women ، Nulliparity ، Intention ، Delivery ، زنان باردار ، شکم اول ، قصد ، زایمان طبیعی