نقش برنامه ریزی کاربری زمین در کاهش آسیب پذیری ناشی از سوانح طبیعی (مورد پژوهش : محله های جانباز و فرامرز عباسی -مشهد)

سوانح طبیعی همواره از عوامل آسیب رسان به نقاط سکونتگاهی بوده اند. با افزایش جمعیت، تراکم و بزرگتر شدنشهرها، میزان آسیب پذیری آن ها در برابر سوانح طبیعی نیز افزایش یافته است. علی رغم پژوهش های متعدد و پیشرفتشگرف انسان در زمینه رویارویی با این سوانح، نم یتوان بصورت کامل مانع وقوع این سوانح شد؛ اما محققان هموارهبه دنبال راه های کاهش آسیب پذیری سکونتگاه ها با استفاده از شناسایی و تقویت شاخص های آسیب پذیریمکان و ابزارها و روش های مختلف هستند. یکی از مهمترین ابزارها در این زمینه، برنام هریزی کاربری زمین می باشد.این پژوهش تلاشی جهت تعیین نقش برنامه ریزی کاربری زمین در کاهش آسیب پذیری ناشی از سوانح طبیعی درمحله های فرامرز عباسی و جانبازان در منطقه دو کلانشهر مشهد می باشد. در این راستا ابتدا متغیرهای کاربری زمینموثر در شرایط محدوده ی مورد پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی توسط جم عآوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز بهجهت دس تیابی به حقایق وضع موجود از اسناد فرادست، پژوهش های پیشین، آمار های رسمی، برداشت هایمیدانی و ... شناسایی شدند. سپس جهت بررسی شیوه ی تاثیرگذاری هر کدام از متغیرهای به دست آمده کاربریزمین در آسی بپذیری محدوده ازکمی سازی و نقشه های تحلیلی بهره برده شد. در انتها در چارچوب ابعاد برنامه ریزیکاربری زمین با استفاده از روش علی- تطبیقی به نتیجه گیری از تحلیل های ب هدست آمده پرداخته شد. نتایج بیانگرآن است که متغیرهای کاربری زمین مانند تراکم بالای ساختمانی و جمعیتی، پراکنش نامتوازن فضاهای باز و سبزو... در آسیب پذیری محدوده اثرگذارند. روند توسعه در این محلات به سمت تراکم بالای ساختمانی متمایل استو منجر به افزایش محصوریت معابر محلی درون بافت محلات می شود که مهمترین عامل افزایش آسیب پذیری بهشمار می رود. علاوه بر این عبور خطوط انتقال برق فشار قوی و مسیل از این محدوده می توانند آسیب پذیری را تشدیدکنند. در این محدوده پیشنهادات در قالب راهبردها و راهکارها عمدتا به کنترل توسعه های جدید جهت توزیعمتوازن تراکم و جمعیت، جانمایی مناسب کاربری ها و... پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

کاهش آسیب پذیری ، سوانح طبیعی ، برنامه ریزی کاربری زمین ، شاخص های آسیب پذیری مکان ، تراکم جمعیتی