مطالعه تاثیر تدریس گفت و شنود سقراطی بر عملکرد توجه و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی

مقدمه: روش گفت و شنود سقراطی یکی از روش‌های موثر آموزش است که شواهد پژوهشی مستحکمی در حمایت از تاثیرات مثبت آن بر بهبود یادگیری و مهارت‌‌های تفکر دانش‌آموزان وجود دارد. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف مطالعه تاثیر تدریس گفت و شنود سقراطی بر عملکرد توجه و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی اجرا شد. روش‌کار: این پژوهش با اتخاذ یک رویکرد آمیخته (ترکیبی از روش آزمایشی و روش پدیدارشناسی ) اجرا شد. شرکت‌کنندگان در پژوهش 24 دانش‌آموز پسر پایه ششم ابتدایی بودند که در گروه آزمایش (روش گفت و شنودی) و گروه کنترل (روش غیر گفت و شنودی) مشارکت داشتند. برای سنجش عملکرد توجه از آزمون شبکه­‌های توجه و آزمون توجه پایدار و برای سنجش پیشرفت تحصیلی از آزمون عملکرد تحصیلی استفاده شد. در حین اجرای آزمون شبکه­‌های توجه، پتانسیل­‌های وابسته به رخداد نیز ثبت گردید. مصاحبه نیمه ‌ساختاریافته نیز برای توصیف تجربه معلمان و دانش‌آموزان گروه آزمایش در پایان دوره آموزش اجرا شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل داده­‌ها نشان داد که در ابعاد مختلف متوجه، تنها در مولفه حذف کلی آزمون توجه پایدار تفاوت معناداری در عملکرد توجه دانش‌­آموزان دو گروه آزمایش و کنترل وجود دارد. اما، در همه مواد عملکرد تحصیلی به جزء ریاضیات تفاوت معنادار مشاهده شد. نتایج ERPs نشان داد که تاثیر دامنه تکلیف ناهمخوان در الکترود FZ و تاخیر تکلیف خنثی در الکترود CZ در مولفه P200 در نمرات پس‌آزمون گروه آزمایش به طور معناداری افزایش یافته است. اما، میان عناصر اندازه­‌‌گیری شده مولفه N200 تفاوت معناداری مشاهده نشد. داده‌های کیفی حاصل از مصاحبه نیز نقش روش گفت و شنود سقراطی در بهبود توجه و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان را تایید نمود. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش از تاثیرات مثبت تدریس با روش گفت و شنود سقراطی در بهبود برخی جنبه‌های توجه و عملکرد تحصیلی حمایت می‌کند. این تاثیرات به احتمال زیاد ناشی از ماهیت پرسش­گرانه فضای یادگیری گفت و شنود است که دانش‌آموزان را ترغیب می‌کند تا پیوسته فرایندهای توجه خود را مدیریت و نظارت نمایند.

کلیدواژه ها:

Keywords: Attention ، Attention training ، Socratic dialogue ، Dialogic teaching ، واژه­ های کلیدی: توجه ، آموزش توجه ، گفت و شنود سقراطی ، تدریس مبتنی بر گفت و شنود