طرحوارۀ عمودی (نزولی/ صعودی) در منطقالطیر عطار
محل انتشار: فصلنامه ادبیات عرفانی، دوره: 11، شماره: 21
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 217
فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JMLK-11-21_005
تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1399
چکیده مقاله:
زبانشناسی شناختی با بررسی روابط میان ذهن و زبان به کشف معنا میپردازد و با بررسی طرحوارههای تصویری و کشف انگاشتهای میان حوزۀ ذهنی و عینی، شناخت تازهای از سوژه به دست میدهد. طرحوارۀ حرکتی، طرحوارهای تصویری است که در آن، انسان از تجربۀ حرکت خود و پدیدههای متحرک برای پدیدههای ذهنی، ساختار مفهومی متحرک و محسوس میسازد. منطقالطیر بهدلیل ماهیت تعلیمی عرفانی بر بنیاد سفر مرغان و زبان نمادین، قابلیت بررسی براساس طرحوارۀ حرکتی را دارد. این طرحواره بر اهتمام عطار برای بازگشت به اصل دلالت دارد. پرسش مقاله این است که مصادیق و اهداف حرکت نزولی و صعودی در منطقالطیر چیست و عطار با طرح سفر مرغان، درصدد تبیین کدام مسائل عرفانی است. عطار اصل نزول آدمی را مثبت میداند و نتیجۀ آمیزش روح و جسم، یعنی آدمی را «اعجوبۀ اسرار» میخواند. مقصود او از طرحوارۀ نزولی، تشریح موانع و ضرورت گذر از آنها و منظورش از طرحوارۀ صعودی، تبیین اهمیت و اصالت بازگشت به اصل است. مهمترین شرط سیر صعودی «رهایی از خود» است و بدترین نوع سیر نزولی، تنزل صفتی است که بهدنبال آن، انسان قوۀ درکش را از دست میدهد. سیر صعودی از عقل به عشق، مستلزم درگذشتن از دنیا و آخرت و دلبستن فقط به حق است که با «عشق» ممکن و به وحدت منتهی میشود. هریک از طرحوارههای نزولی و صعودی میتوانند با حرکت کمی و کیفی تبیین شوند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی اکبر باقری خلیلی
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
عارفه طاهری
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :