علی اصغر مظفری - استادیار گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کر
امین درخشان فر - استاد گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان
حامد صمدیه - دانشجوی سال ششم دوره دکتری حرفه ای دامپزشکی، عضو انجمن پژوهشگران جوان

مطالعه حاضر، توصیف شیوع مسمومیت مزمن با مس صنعتی در گوسفندان دنبه دار ایرانی در جنوب شرقی ایران می باشد. در طول یک دوره زمانی سه ساله حداقل 10000 راس گوسفند13/3%از مجموع 75000 راس گوسفند متعلق به 50 گله گوسفند در منطقه خاتون آباد از توابع شهرستان شهربابک استان کرمان تلف شدند. تشخیص مسمومیت براساس ارزیابی های اپیدمیولوژیک، بالینی،هماتولوژی، بیوشیمی سرم خون، تجزیه ادرار، نکروپسی و هیستوپاتولوژی صورت گرفت. سپس یافته های مورد نظر با اندازه گیری میزان مس نمونه های کبدی و کلیوی تایید گردید. جزئیات یافته های اپیدمیولوژیک، بالینی، هماتولوژی، بیوشیمی سرم خون، تجزیه ادرار، نکروپسی، هیستوپاتولوژی و توکسیکولوژیک در متن مقاله توصیف گردیده است. این یافته ها بیانگر مسمومیت مزمن با مس در گوسفندان مبتلاء بود. اندازه گیری میزان مس نمونه های کبدی و کلیوی نشان داد که میزان مس کلیه و کبد به ترتیب 9/14 و7/97 برابر حد طبیعی آن افزایش نشان داد. غلظت مس آب و مراتع ناحیه نیز خیلی بالا بوده و بیانگر این مسئله بودند که آب و علوفه می توانند به عنوان منبع مسمومیت قلمداد شوند. آلودگی محیطی توسط یک کارخانه ذوب مس در منطقه علت مسمومیت می تواند قلمداد شود. مسمومیت مزمن با مس از طریق استنشاق و بلع ممکن است سبب زیان های اقتصادی شدید شده و خطرات بهداشت انسانی را نیز به همراه داشته باشد. بنابراین لازم است میزان غظت مس در ارگانهایی نظیر کبد، کلیه، عضلات و ریه دام های کشتارشده در منطقه اندازه گیری گردد

مس، صنعتی، گوسفند ، مسمومیت، کرمان