سیده فاطمه حسینی

کلانشهرها به عنوان واقعیتی بدیهی و مسلم در جهان معاصر قد برافراشتند و به مرور زمان مسائل خاص خود را در کنار مواهب ویژه شان می نمایانند .کلانشهرها تابعی از متغیر مطالبات نوین مردم هستند که شهررابه عنوان نقطه غایی آرمان های خود برگزیده اند. فضای شهری به عنوان یکی از ارکان هویت ساز شهرهای ایرانی در طول سالیان متمادی تحت تاثیر آموزه ها والگوهای فکری وهنری اسلام شکل گرفته و تحت تاثیر نیروهای مختلفی از قبیل زمان-اداری-اقتصادی-سیاسی و نیروی اجتماعی بوده لیکن در عصر حاضر با تغییر وتحول در عرصه ی معماری وشهرسازی فرایند طراحی وخلق فضای شهری به افول گراییده ونقشی معیوب از هویت معماری ایرانی-اسلامی را تبیین می نماید.یکی از اجزای مهم در هر شهر که نگاه هر بیننده را به خود جلب می کند، عناصر و المان های شهری هستند که به شهر هویت می بخشند. سیمای بسیاری از مناطق شهری بخاطر دگرگونیهای اقتصادی، صنعتی و تغییرات بافت جمعیتی، در سالهای اخیر چنان دستخوش تغییرات عمده فرهنگی گردیده اند که هیچ نشانه ای ازگذشته آنها دیده نمی شود. با این دید راه حلی که می تواند مانعی در مقابل نابودی هویت و فرهنگ و تاریخ مردم شود استفاده از نمادها و نشانه های دیداری در شهرها است. در این خصوص نمادها و المانهای مختلف شهری با قرار گیری در فضاهای عمومی بعنوان مکانهای ملموس و نقاط مهم و تأثیرگذار شهر باعث هویت بخشی یا انتقال پیام به ناظران می شود و با قرارگیری المانهای متناسب هر مکان می توان درارتقاء معنوی، فرهنگی و اجتماعی شهروندان هر جامعه گام مؤثری برداشت. در این راستا نتایج، حاکی از ایجاد یک ارتباط قوی ذهنی و فرهنگی شهروندان با نمادها و المانهایی که متناسب با فرهنگ جامعه اسلامی - ایرانی ساخته شده اند می باشد. هدف ازنگارش بررسی نحوه خلق و گسترش المان های شهری بر مبنای شاخصه های هویت شهری است ،روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی می باشد .

المان شهری، هویت فرهنگی، شهروندان، نشانه های شهری ، آفرینش اثر معماری