مجموعه گزارشهای تخصصی سیلابهای فروردین ۱۳۹۸ (گزارش ششم) بررسی ناپایداری های زمین در جاده ها و مناطق روستایی- گزارش کارگروه ژئوتکنیک
فایل این کتاب در 114 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
چکیده کتاب:
امروزه گسترش شهرنشینی و توسعه فعالیت های عمرانی، در برخی مواقع به دلیل عدم رعایت ضوابط مهندسی موجب تهدید راه های دسترسی و مناطق مسکونی شده است.
علاوه بر عوامل انسان ساز مانند، ترانشه برداری های غیر اصولی، بارگذاری دامنه ها بدون در نظر گرفتن تمهیدات پایداری و ...، عوامل طبیعی نیز مانند بروز بارندگی های شدید و مستمر و زلزله، از دیگر عوامل موثر در وقوع زمین لغزش می باشند.
در پی بارندگی های فروردین ۹۸ در مناطق مختلف کشور موارد متعدد بروز ناپایداری های زمین در مناطق روستایی و جاده های مواصلاتی به وقوع پیوست که ضمن ایجاد مخاطره برای ساکنین، موجب انسداد راههای دسترسی و ایجاد تاخیر در امداد رسانی گردید.
این گزارش حاصل بازدیدهای به عمل آمده توسط گروه کارشناسان بخش ژئوتکنیک و زیر ساخت مرکز از مناطق و دامنه های ناپایدار می باشد.
طی بازدیدهای به عمل آمده مجموعا ۲ زمین لغزش و دامنه ناپایدار در مناطق روستایی و راه های دسترسی شناسایی و برداشت شد. نتایج بررسی ها نشان می دهد، عوامل موثر در رویداد زمین لغزه ها شامل عوامل درونی که مربوط به ویژگی های زمین و شرایط موجود در هر محل نظیر ویژگی های سنگ شناسی، ریخت شناسی می باشد.
از دیگر عوامل محرک ناپایداری، وقوع بارش های شدید و ممتد و شیب تند دامنه ها است.
جنگل زادایی و تغییر زهکشی طبیعی شیب، عدم جمع آوری و هدایت آب های سطحی دامنه و استفاده از چاههای جذبی در خاک ریز دانه در کنار بارندگی ها، منجر به اشباع و ناپایدار شدن توده خاک شده است.
ساخت و ساز و توسعه روستاها بر روی شیب های تند، بارگذاری دامنه بروز ناپایداری در این دامنه ها را تشدید نموده است.
به دلیل گستردگی پهنه های ناپایدار، زهکشی آب های سطحی، جمع آوری و هدایت آب ها به خارج از دامنه ها و خشک نگهداشتن مصالح توده خاک، می تواند تا حدودی در پیشگیری از توسعه ناپایداری ها موثر باشد. ضروری است توسعه روستاها مطابق طرح های هادی و با ملحوظ نمودن خطر زمین لغزش انجام شده و از ساخت و ساز بر روی دامنه های پرشیب و مستعد زمین لغزش جدا خودداری شود.
با هدف افزایش تاب آوری ساختمان های روستایی ضروری است، طراحی و ساخت و ساز بر اساس ضوابط فنی، استفاده از فناوری های روز برای سبک سازی و تامین انسجام و یکپارچگی بناها مورد توجه جدی قرار گیرد.
برخورداری از بانک جامع اطلاعات زمین لغزش در کشور یک نیاز ضروری است. وجود این لایه اطلاعاتی می تواند در بسیاری از مطالعات انتخاب ساختگاه و مطالعات مربوط به توسعه و تعریض راه ها مورد استفاده قرار گرفته و موجب دستیابی به توسعه پایدار شود.
پیش گفتار کتاب
گستره سیلاب های فروردین ۱۳۸۸ در سطح استانهای فارس، گلستان، لرستان، ایلام، کرمانشاه و خوزستان و وسعت آسیب های گزارش شده در آنها، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی را بر آن داشت تا با تعمق بر روی این پدیده و بازدید از مناطق متاثر از آن، به واکاوی علل وقوع آن و دلایل بروز آسیب هایی با این شدت بپردازد.
در همین راستا، کارگروه های تخصصی در حوزه های مخاطرات، معماری و شهرسازی، راه و ابنیه فنی، سازه (ساختمان و مصالح) و ژئوتکنیک تشکیل شد و برنامه ریزیهایی برای انجام بازدیدهای میدانی، تحليل مشاهدات و بررسی دلایل بروز این واقعه صورت گرفت. پیرو تلاشهای صورت گرفته توسط ۱۲ تیم کارشناسی مرکز و مطالعات انجام شده در بخشها و حوزه های تحقیقاتی، و در تعامل با نمایندگان مرتبط با موضوع در وزارت راه و شهرسازی و تمامی معاونتها و سازمانهای متبوع، نشست فنی با عنوان «درس هایی از سیلاب های اخیر در حوزه راه و شهرسازی» برگزار و نتایج حاصل از پژوهش های بعمل آمده در ابعاد مختلف موضوع در آن ارائه گردید.
در ادامه و با هدف مستندسازی این واقعه و فراهم آوردن شرایط مناسب برای بهره بردن از نتایج مطالعات در توسعه طرح های ملی، ارتقاء وضعیت موجود، اتخاذ راهکارهای مدیریتی در کاهش مخاطرات ناشی از وقوع پدیده ای به نام سیل در طرح های توسعه در دست انجام و همچنین، برنامه ریزی برای جلوگیری از متحمل شدن خساراتی با چنین وسعت در مواجهه مجدد با سیل، «مجموعه گزارش های تخصصی سیلاب های فروردین ۱۳۹۸» در 6 جلد تهیه و در اختیار جامعه مهندسی قرار می گیرد.
گزارش حاضر بعنوان جلد ششم از این مجموعه گزارش ها، به بررسی وضعیت دامنه های ناپایدار استان های فوق الذکر از دیدگاه کارگروه ژئوتکنیک می پردازد. امید است این مجموعه گزارش ها به نحو مطلوب، در مراحل تصمیم گیری و برنامه ریزی، مورد استفاده مسئولین امر قرار گیرد.
فهرست مطالب کتاب