مطالعه تطبیقی آرای امام خمینی و آیتالله جوادی آملی در تمایز یا همسانی «نفس» و «روح»
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات تفسیر تطبیقی، دوره: 4، شماره: 7
- کد COI اختصاصی: JR_SCQ-4-7_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 673
نویسندگان
دانشیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
کارشناس ارشد دانشکده علوم قرآنی تهران
چکیده
از جمله مسائلی که بین اندیشمندان محل مناقشه است، تمایز یا همسانی «نفس» و «روح» است که؛ «آیا «نفس» همان «روح» است یا این‌که دو حقیقت هستند و با هم تفاوت دارند؟» در قرآن کریم، «روح» از عالم امر و محصول نفخ و دمش الهی است و «نفس» به عنوان موجودی سیال، زنده و پویا در حرکت به سوی کمال، به میزان وسع خود مکلفبوده و هموست که چشندهی مرگ و مرهون اعمال خود بوده و پاداش و کیفر داده میشود؛ پس این «نفس» است که پاسخگوی همهی امورات است، نه روح. در کتاب الهی، حدود 300 بار واژهی «نفس» و 60 بار واژهی «روح» بهکاررفتهاست. در پژوهش پیش‌رو، آثار دو اندیشمند و قرآن پژوه بزرگ معاصر، امامخمینی و آیتالله جوادیآملی دربارهی این دو لفظ و حقیقت آنها واکاویشده و دستاورد آن، مبتنی بر این مطلب است که این دو حکیم نیز مانند بسیاری از حکمای متأخر و متقدم، در اکثر آثار خود، میان «نفس» و «روح» تفاوتیقائلنشده و این دو واژه را مشترک معنوی محسوبکردهاند؛ زیرا انسان را موجودی دو وجهی، فرضکردهاند که دارای دو بُعد ماده یا جسم و «نفس» یا «روح» میباشد؛ ولی آیتالله جوادیآملی در بیانات نهایی خود از انسان، او را موجودی چهار وجهی لحاظ کردهاند که در قوس نزول آفرینش از «روح»، «نفس»، ذهن و جسم تنزلیافته و در قوس صعودی خود، این مراتب را به نحو کمالی میپیماید؛ پس ایشان در نهایت، مراتب «روح» و «نفس» را از یکدیگر تفکیککرده و «نفس» را رتبهی میانی و «روح» را مرحلهی اعلای آدمی برمیشمارند.کلیدواژه ها
«نفس», «روح», عالم امر, مرگ, امامخمینی, آیتالله جوادیآملیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.