گلشن اسماعیل پور - اداره کل میراث فرهنگی استان مازندران

همزمان با پیدا شدن دست نویس های مانوی از واحۀ تورفان چین، کشف رمز و خوانش آن ها آغاز شد و پس از گذشت یک قرن، این تلاش بی وقفه ادامه دارد. اما پرداختن به بعد هنری این دست نویس های ارزشمند اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا هنر مانوی در فرهنگ ایران نیروی پویا و زنده بوده و این پویایی از آنجا نشأت می گیرد که در این هنر، ایمان مذهبی عمیقی نهفته است. از سویی دیگر، مانویت ارتباط نزدیکی با سایر فرهنگ ها پیدا کرده بود و همین تاثیر پایا، اهمیت خاصی به هنرهای ماونوی در تاریخ هنر ایران بخشید. در مقالۀ حاضر یکی از نگاره های جدید و منتشر نشدۀ مانوی مورد بررسی قرار گرفته است. این نگاره یکی از قطعات مانوی متعلق به مجموعۀ متون تورفان در برلین است. نگارنده تلاش کرده است تا ضمن معرفی این قطعۀ جدید، اسلوب نگارگری به کار رفته در آن را تحلیل کند و آن را با دیگر نگاره های مانوی که سالمتر مانده اند، مورد مقایسه قرار دهد.

هنر، اسلوب نگارگری، نگاره های مانوی، قطعات مشکوف در تورفان