همبستگی بین مهمترین خصوصیات بیولوژی و فیزیکو شیمیایی خاک مزارع پنبه استان گلستان با شاخص بیماری (Disease Index )و درصد بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی پنبه

  • سال انتشار: 1384
  • محل انتشار: نهمین کنگره علوم خاک ایران
  • کد COI اختصاصی: SSCI09_363
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 2327
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرتضی عرب سلمانی

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات پنبه کشور

محمد یوسف ناصری

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات پنبه کشور

داود نادری

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

چکیده

بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی پنبه یکی از مهمترین بیماریهـای پنبـه Verticillium . در استان گلستان می باشد . عامل این بیماری قارچdahliae kelb ایـن بیمـاری یـک (1,2,3 ) گـزارش شـده اسـت بیمــاری یــک چرخــه ای ) (monocyclic )بــوده و میــزان زاد مایــه (propagule ) اولیه عامل بیماری نقش مهمی در ظهور بیماری دارد (.5,14 علاوه بر زاد مایه اولیـه عوامـل مختلـف بیولـوژیکی و غیـر بیولوژیکی نیز بر ظهــور و شــــدت بیــــماری تــــاثیرگذار مـی باشند . خصوصیات فیزیکوشـیمیایی خـاک بـ ا تـاثیر بـر کـارایی مایـه(Inoculum ) اولیه بیماری، رشد میزبان، تحریک مقاومـت میزبـان و موجودات زنده خاک اثـر مهمـی بـر ظهـور، درصـد و شـدت بیمـاری پژمردگی ورتیسیسلیومی پنبه دارند (11 , 12 )پژمردگی ورتیسیلیومی با افزایش میزان پتاسیم در خاک تا حد نیـاز پنبـه کـاهش یافتـه و بـا افزایش ازت یا کاهش مقـدار آن افـزایش مـی یابـد (.10 ,12 )تـاثیر مقدار فسفر بسـتگی بـه سـطح پتاسـیم و ازت دارد . شـدت بیمـاری و میزان شیوع بیماری پژمردگی در خاکهای رسی شدید تـر از خاکهـای شنی است . پژمردگی ورتیسیلیومی با هدایت الکتریکی عصـاره اشـباع خاک (ECe )نسبت معکوس دارد . در خاکهای بـا هـدایت الکتریکـی پنج دسی زیمـنس بـر متـر کـاهش یافتـه و در خاکهـای بـا هـدایت الکتریکی 10 دسی زیمنس بـر متـر بسـیار کـم بـوده اسـت . هـدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک ایـــجــاد و بقاء انـدام مقـاوم قـارچ را تحت تاثیر قرار مـــی دهد ( 11,12,14 ) مطالعـات انجـام شـده در خیر استهبان در استان فارس نشـان داده اسـت کـه همبسـتگی بـین هدایت الکتریکی عصاره اشباع خـاک و درصـد کـربن آلـی بـا درصـد بیماری پژمردگی ورتیسیلیومی پنبه منفی بوده و شیوع این بیمـاری در خاکهای رسـی بـا PH ، 8 تـا 8/7 مشـاهده شـده اسـت (3) کبالـت، مولیبدن مستقیماً بر تولید توکسین ورتیسیلین تاثیر گذاشته و مقدار آن را کاهش می دهند . در حالی که مس و روی مکانیسـم هـای دفـاعی گیاه را تحریک مـی کننـــد (12) میکـرو اسـکلروتهای قـارچ V.dahliae در خاک نقش مهمی در بقاء و تکمیل چرخه زنـدگی قـارچ دارند در حالی که میسیلیوم و کنیـدیومها، د ر خـارج از بافـت گیـاه بـه ســـرعت از بـــین مـــی رونـــد . کـــاربرد اوره و نمـــک هـــای آمونیوم دار در خاک سبب کاهش آلـودگی شـده اسـت . در حـالی کـه کاربرد کودهای نیترات دار باعـث افـزایش آلـودگی پنبـه بـه بیمـاری پژمردگی ورتیسـیلیومی مـی شـود . مناسـب تـرین PH بـرای رشـدقــــــارچ های V . albo - atrum ( ، PH = 6/5) V. dahliae ( 7 ـ pH =( 6 و قارچهـای V. tricorpus ، V. nigrescens و V . nubilum ( متغـیر و متمایل بــــه اسیــــدی ) گـزارش شـده است . آلودگی بوته پنبه توسط قارچ V . dahliae سبب جلوگیری از جذب پتاسیم توسط ریشه ها و انتقال آن به برگها شده و علائم ناشـی از کمبود پتاسیم شامل کلروز و نکروز در پهنک و حاشیه برگهـا ظـاهر می شود (.9,12 )به عبارت دیگر تعامل بین پتاسیم و اثرات آلودگی و ابتلا بوته پنبه به قارچ V . dahliae دو جانبه اسـت . کمبـود کلسـیم باعث کاهش قدرت رویش بذر و گیاهچه شده و حساسیت بیشتر آنهـا به عوامل بیماریزای مرگ گیاهچه می شود . علاوه بر مقدار پتاسـیم در خاک ، فشردگی خاک (Soil compaction )و رطوبت خاک اثـرات مهمی در توسعه و ظهور علائم بیماری پژمردگـی ورتیسـیلیومی پنبـه دارند (.11,12,14).

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.