تأثیر خاک‌ورزی حفاظتی بر برخی خواص فیزیکی خاک و عملکرد محصول در تناوب گندم- ماشک در منطقه سردسیر دیم

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: دوفصلنامه ماشین های کشاورزی، دوره: 7، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JAM-7-2_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 340
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ایرج اسکندری

موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

ولی فیضی اصل

موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

چکیده

به‌منظور دست‌یابی به مناسب‌ترین روش خاک‌ورزی گندم دیم در تناوب با ماشک پاییزی، تحقیقی به مدت پنج سال زراعی بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تیمار خاک‌ورزی متداول و حفاظتی شامل: گاوآهن برگردان دار + هرس بشقابی (خاک‌ورزی متداول) CT، چیزل پکر (خاک‌ورزی کاهش یافته) RT، خاک‌ورز مرکب (کم خاک‌ورزی) MTو کاشت مستقیم (بی خاک‌ورزی) NT، در چهار تکرار به اجرا در آمد. جهت بررسی اثر تیمارهای آزمایشی بر عملکرد، اجزای عملکرد محصول و خاک، اندازه گیری های مربوط به صفات زراعی و خواص فیزیکی خاک انجام شد و کارآیی استفاده از بارندگی برای هر تیمار محاسبه شد. نتایج نشان داد در مرحله گل‌دهی گندم، تغییرات رطوبتی در تیمار بی‌خاک‌ورزی نسبت به سایر تیمارها به‌ویژه نسبت به تیمار متداول در سطح احتمال 1 درصد معنی‌دار بود. این تغییرات در عمق 20-10 سانتیمتری بسیار محسوس بود. در لایه مذکور تغییرات رطوبت در تیمار کاشت مستقیم در مقایسه با تیمار متداول به مقدار 4/23 درصد نسبت به حالت اولیه افزایش نشان داد. در مرحله قبل از برداشت از نظر تغییرات رطوبت خاک نسبت به حالت اولیه، روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی وضعیت مطلوب تری داشتند. در مرحله گل‌دهی گندم، مقدار جرم مخصوص ظاهری خاک در تیمارهای حداقل خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی به‌طور معنی داری کمتر از تیمارهای گاوآهن قلمی و متداول بود. بیش ترین عملکرد زیست توده، دانه و کاه به‌ترتیب با مقادیر 5176، 1433 و 3743 کیلوگرم در هکتار از تیمار کشت مستقیم به‌دست آمد که به استثنای تیمار خاک‌ورزی کاهش یافته با سایر تیمارهای خاک‌ورزی در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی‌داری داشت. تیمار بدون خاک‌ورزی و سپس تیمار خاک‌ورزی کاهش یافته به‌ترتیب با 4/6 و 4/4 کیلوگرم بر میلی‌متر بیش ترین کارآیی استفاده از باران را به‌خود اختصاص دادند. مطابق این نتایج، برترین تیمار از نظر متوسط مقدار عملکردهای زیست توده و دانه تولیدی و نیز تأثیر مثبت بر خواص فیزیکی خاک، روش کاشت مستقیم بود.

کلیدواژه ها

خاک ورزی, خواص فیزیکی خاک, عملکرد, کاشت مستقیم

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.