مقایسۀ جلوه های پایداری در حماسۀ دینی یادگار زریران و گشتاسب نامۀ دقیقی

یادگار زریران کهن ترین حماسۀ دینی ایرانی است که موضوع اصلی آن، بیان دلاوری ها و جان فشانی های ایرانیان و معتقدان به دین نو زردشتی در برابر سپاه ارجاسپ، شاه خیونان، است. قهرمان اصلی این اثر، زریر، برادر گشتاسپ شاه کیانی، است که در راه دفاع از آیین زردشتی به شهادت می رسد. علاوه بر این، شاهد رشادت های اسفندیار، فرزند گشتاسب، و بستور، پسر زریر، هستیم که به کین زریر و برای دفاع از دین به پا می خیزند و افتخارات زیادی را از خود به جای می گذارند. این کتاب در زمان ساسانیان و به زبان پهلوی ساسانی نگاشته شده است اما به اعتقاد برخی از صاحب نظران، این کتاب با توجه به در برداشتن کلمات پارتی، متعلق به دورۀ اشکانی و به نظم بوده است. یادگار رزیران بعد از اسلام، دست مایۀ نگارش آثاری شده است که از آن میان، گشتاسب نامۀ دقیقی حائز اهمیت است. این اثر منظوم را دقیقی در قرن پنجم هجری نگاشته و فردوسی، آن را در شاهنامه قرار داده است. هر دوی این آثار (یادگار زریران و گشتاسب نامۀ دقیقی)، جلوه‌هایی از پایداری قابل تشخیص و بررسی است؛ جلوه هایی که در بسیاری از حماسه های دینی دیده می‌شود. در مقاله حاضر، ابتدا جلوه‌های اصلی پایداری در حماسه دینی یادگار زریران معرفی می شوند و سپس، برای هر کدام، شاهد مثال هایی از متن یادگار زریران و گشتاسب نامۀ دقیقی آورده می شود تا بحث را روشن تر نماید.

کلیدواژه ها:

ادبیات پایداری ، حماسۀ دینی ، یادگار زریران ، گشتاسب نامۀ دقیقی ، شاهنامه