تحلیل عناصر داستانی در رمان «شطرنج با ماشین قیامت»

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: مجله ادبیات پایداری، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JRTK-2-3_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 330
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد رضی

دانشیار دانشگاه گیلان

فائقه عبدالهیان

کارشناس ارشد زبان ادبیات فارسی

چکیده

رویدادهایی تکان‌دهنده‌ای چون جنگ که تاریخ یک ملت را دگرگون می‌کند، بی‌تردید در ادبیات و هنر آن سرزمین نیز تأثیر می‌گذارد. پس از جنگ تحمیلی دهه شصت شمسی، حجم زیادی از رمان‌های جنگ در ایران منتشر شد که برخی از آنها توانستند در جایگاه خوبی در میان خوانندگان و منتقدان پیدا کنند. رمان «شطرنج با ماشین قیامت»، یکی از آثار تمثیلی است که در آن با دوری جستن از خاطره نگاری صرف، تلاش شده است تا خواننده در ورای تقابل‌ها و کشمکش‌های ظاهری بازتاب یافته در رمان، به درک مفاهیم مندرج در لایه‌های زیرین اثر سوق داده شود. این رمان به دلایل مختلف، ازجمله آمیختگی تخیل نویسنده با اسناد تاریخی و خاطرات شخصی، پرهیز از نگاه مطلق و مبلغ گرایانه نسبت به جنگ و مواجهه شعاری با آن، گسترش نگاه اندیشه‌ورزانه به هستی و انسان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است اما بخشی از موفقیت‌های این رمان، ریشه در نحوۀ به‌کارگیری عناصر داستانی در آن دارد. این مقاله بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که چه عوامل داستانی در اثرگذاری روایی این رمان مؤثر بوده است از این رو تلاش می‌شود و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، چگونگی به‌کارگیری و پیوند عناصر داستانی در آن توضیح داده شود و نحوه شکل‌گیری پیرنگ، کانون روایت، درون‌مایه، شخصیت‌پردازی، گفتگو، لحن، سبک و زبان در آن، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه ها

ادبیات پایداری، رمان، روایت، عناصر داستانی، شطرنج با ماشین قیامت

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.