بررسی تطبیقی جلوه گوناگون خورشید بر اساس نجوم قدیم در اشعار نظامی و انعکاس آن در خمسه شاه طهماسبی
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 16، شماره: 38
- کد COI اختصاصی: JR_ISLART-16-38_013
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 396
نویسندگان
گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خاش، دانشگاه آزاد اسلامی، خاش، ایران.
چکیده
از دیرباز توجه به آسمان و پدیدههای آسمانی، انسان را به شگفتی وا داشته است و وی را برای کشف راز و رموز زیباییهای نهفته در خود به دقت و کنجکاوی هرچه بیشتر ترغیب کرده است. وسعت بی‌کران آسمان و کهکشانها، زیبایی وصف نشدنی ستارگان، درخشش ماه، طلوع و غروب خورشید و ... همه و همه اندک اندک این حس علاقهمندی و کنجکاوی را تا به آنجا در ضمیر بشر نمود داد که تجلّی آن در بسیاری از آثار هنری و ادبی جهان راه یافت. در میان عناصر نجومی متعدد، خورشید یکی از ستارگانی است که جلوهی زیبایی در اشعار شاعران دارد. سؤالی که اینجا میتوان مطرح کرد این است که با توجه به جنبههای هنری و زیبایی خورشید، این عنصر چه جایگاهی در اشعار سه شاعر بزرگ فارسی ناصرخسرو قبادیانی، انوری و نظامی داشته است؟ از آنجا که که قرن پنجم و ششم یکی از پربارترین دورههای تاریخ ادب فارسی است و خراسان، اصفهان، ارّان و آذربایجان از مراکز اصلی شعر و ادب این عصر به شمار میروند به همین دلیل در این مقاله جلوه خورشید بر اساس نجوم قدیم در اشعار این سه شاعر که در قرن پنجم و ششم می زیستهاند مورد بررسی تحلیل و تطبیق قرار گرفته است. یافتههای پژوهش حاکی از این است خورشید به شکلهای مختلفی همچون جلوه در برجهای دوازدهگانه حمل، جوزا، سرطان و ...، شفق و فلق و صبح صادق و کاذب، کسوف، در اشعارِ هر سه شاعر نمایان شده است. اهداف مقاله 1.بیان جلوههای گوناگون نجوم قدیم در شعر پارسی 2.بررسی جلوههای گوناگون خورشید براساس نجوم قدیم در اشعار ناصر خسرو، انوری و نظامی سؤالات پژوهش 1.علم نجوم قدیم چه جایگاهی در شعر پارسی دارد؟ 2.خورشید و جلوههای نجومی آن چه بازتابی در اشعار پارسی شعرایی چون ناصرخسرو، انوری و نظامی داشته است؟کلیدواژه ها
ناصرخسرو, انوری, نظامی, شعر, خورشیداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.