احمدرضا کابلی - عضو هیات علمی گروه مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ماهشهر
نسترن صراف - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه مهر اروند آبادان

معماري را می توان سرلوحه عصور تاریخی در اقلیم ها و مناطق متفاوت جغرافیایی قرار داد . نقش معماري را می توان در هویت بخشی و تعریف دوره تاریخی خاص، یافت. در شهرها و مناطق نفت خیز ایران، که در دوران حکومت پهلوي، و نقش پررنگ انگلستان در کشور،خانه هاي احداث شده توسط انگلیسی ها با خانه هاي سطح شهر، تفاوتی دارا هستند، که بخش اصلی این اختلاف می تواند پلان آن ها باشد. اولین گروه از منازل کارکنان شرکت نفت توسط انگلیسی ها در سال 1306 درکنار اروند رود بنا شد. از منطقه هاي با ارزش این دوره درآبادان می توان به دو منطقه بوارده Bawarda و بریم Braim اشاره کرد، که به دلیل داشتن ساختارهاي مهم معماري مدرن و ایرانی، جزء محله هاي به ثبت رسیده در میراث ملی می باشند. اهواز، به واسطۀ واقع شدن این پالایشگاه در آبادان و سایر مناطق، به نقطۀ مناسبی براي انبار کردن وسایل و متمرکز نمودن تعمیرگاه هاي صنعت نفت در جنوب تبدیل شد. در اهواز نیز شهرك هاي اولیه شرکتی تابع چنین نیازي شکل گرفت .که کامل ترین نمونه از شهرك ها به نام نیوساید و خرمکوشک می باشد. و با توجه به نقاط مشترك میان دو منطقه مورد مطالعه در آبادان و شهرك هاي نفت در اهواز تطابق میان فضاهاي خانه ها و پلان ها، مورد بررسی قرار داده شده . در این مقاله به بررسی موتیف ها و عناصر مشترك معماري ایرانی در بناهاي مسکونی آبادان و اهواز پرداخته شده است و از بررسی جزییات در بناهاي عمومی مانند سینما، موزه، هتل ها ،کتابخانه و... صرف نظر شده است

منازل شرکتی نیوساید، آبادان، باوارده، بریم