علی رضا عباسی نیا - کارشناسی ارشد معماری دانشگاه تربیت مدرس
زهرا طلائی - کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی اراک

معماری خانه های گذشته در ایران (خانه های سنتی) دارای ارزش های فرمی و فضایی بوده است که بی شک حاصل تفکر و تحقیق معمار آنهاست، که توانسته شاخص های طراحی را بر اساس نیازهای جسمی و روحی انسان های زمانه اش به بهترین نحو ممکن بیابد و همینطور به زیبایی هر چه تمام تر در آثارش به نمایش همگان بگذارد. متاسفانه در معماری خانه های معاصر کمتر رعایت شاخص هایی که ارزش افزوده فضا را در کیفیت آنها بتوان پیدا کرد دیده می شود و همین امر سبب شد که به بررسی چندی از شاخص های ارزشی معماری خانه های ایران و تاثیر آنها بپردازیم. در این پژوهش به بررسی تاثیر دو شاخص سلسله مراتب فضایی و نظم در تشکیل سازمان فضایی (پلان) خانه های ایران پرداخته ایم. در مقاله حاضر از شیوه ی پژوهش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. و آنچه دریافت شد بیانگر تاثیر مستقیم نظم و سلسله مراتب فضایی در ایجاد یک سازمان فضایی با ارزش می باشد که این دریافت از بررسی چهار خانه ی ایرانی به عنوان نمونه موردی و توصیف و تحلیل آثار برخی محققین در این زمینه به دست آمده است.

خانه، سلسله مراتب فضایی، نظم، سازماندهی فضا