تاثیر تنش شوری بر خصوصیات بیوشیمیایی گیاهچه ها و ارتباط آن با تحمل به شوری در ارقام یونجه

تنش شوری بر رشد یونجه از مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه تا میزان علوفه خشک اثر می گذارد. بنابراین انتخاب واریته های متحمل بهشوری و درک مکانیسم های احتمالی در تحمل به شوری در مرحله آزمایشگاهی و مزرعه ای امکان تولید بیشتر و گسترش کشت این گیاهدر خاک های شور کشور را فراهم می کند. بنابراین این آزمایش برای ارزیابی 9 رقم یونجه رنجر، بمی، یزدی، نیک شهری، قره یونجه،اصفهانی، پایونیر، رهنانی و همدانی و بررسی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در مرحله جوانه زنی و گیاهچه ای واندازه گیری ارتفاع،شاخص سطح برگ، تعداد گره در ساقه، وزن خشک و پروتئین این ارقام در شرایط تنش شوری (0، 60، 120 و 10 مولار نمککلرید سدیم) در مزرعه انجام شد. طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه تحت تیمارهای شوری کاهش یافت. واریته های رهنانی و اصفهانیمتحمل ترین و واریته های پایونیر و بمی حساس ترین واریته ها نسبت به شوری بودند. در واریته های متحمل به شوری میزان فعالیت آنزیمهای سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، گلوتاتیون ردوکتاز (GR)، پراکسیداز (POX) و آسکورباتپراکسیداز (APX) حداکثر و درواریته های حساس به شوری حداقل بود. میزان مالون دآلدئید (MDA) در واریته های متحمل به شوری در مقایسه با واریته های حساسبه شوری، کمتر بود. رقم رهنانی در چین سوم بیشترین (6/4 تن در هکتار) میزان علوفه خشک را تولید کرده است در حالیکه رقم بمی کمترین 0.7 تن در هکتار(میزان علوفه خشک را به خود اختصاص داد. بین میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی اندازه گیری شده درمرحله گیاهچه ای و تحمل به شوری در مزرعه ارتباط و همبستگی قابل قبولی وجود دارد. ارقام رهنانی و اصفهانی که بیشترین سطح فعالیتآنزیم های آنتی اکسیدانی را در گیاهچه یونجه دارا بودند، بیشترین تحمل به شوری را نیز طی چین های مختلف در مزرعه نشان دادند.ارقام رهنانی و اصفهانی با میزان کمتر MDA همراه با فعالیت بالاتر آنتی اکسیدان ها در شرایط شوری، دارای ظرفیت بالاتری جهت حذفگونه های فعال اکسیژن تولیدی و ثبات عملکرد بهتری در مقایسه با ارقام حساس می باشند. همچنین با توجه به اینکه افزایش فعالیت آنتیاکسیدان ها بیان کننده افزایش حذف گونه های فعال اکسیژن می باشد، لذا اغلب از این ویژگی به عنوان یک شاخص قابل اعتماد جهتبیان افزایش تحمل شوری استفاده می شود. بنابراین به منظور توسعه سطح کشت ارقام یونجه در مناطق شور و یا اصلاح ارقام حساس بهشوری می توان از نتایج این تحقیق بهره مند شد.

کلیدواژه ها:

آنزیم های آنتی اکسیدان ، پراکسیداسیون لیپیدها ، تنش شوری ، علوفه خشک یونجه