ارزیابی دقت روش های زمین آماری در پهنه بندی خشکسالی هواشناسی در استان سیستان و بلوچستان

خشکسالی از جمله بلایای طبیعی در مناطق خشک است که در مقایسه با سایر پدیده ها، هم از نظر شدت و فراوانی وقوع و هم از نظر وسعت فضایی و میزان خساراتی که به بار می آورد، از اهمیت بیشتری برخوردار است. این پژ<هش با هدف ارزیابی دقت روش های زمین آماری در پهنه بندی خشکسالی هواشناسی در استان سیستان و بلوچستان انجام گردید. در این پژوهش از آمار بارندگی 12 ایستگاه سینوپتیک و اقلیم شناسی طی دوره آماری 22 ساله (1375 تا 1397) و شاخص ZSI استفاده شد. به منظور درون یابی از روش های کریجینگ معمولی و روش فاصله عکس معکوس با توان های 1 تا 3 استفاده شد و دقت روش های درون یابی با معیارهای آماری جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین خطای مطلق (MAE) بررسی شد. سچپس نقشه پهنه بندی خشکسالی در محیط نرم افزار Arc GIS 10.4.1 و ابزار Geostatistics ترسیم شد. نتایج نشان داد که برای پهنه بندی خشکسالی در بازه زمانی سه ماهه، روش عکس مجذور فاصله با توان 3، برای بازه زمانی 6 ماهه روش کریجینگ معمولی با مدل کروی و برای بازه زمانی 9 ماهه دایره ای، نسبت به سایر روش های زمین آماری مورد مطالعه در این پژوهش ، مناسب بودند. نتایج پهنه بندی خشکسالی نیز نشان داد طبق شاخص خشکسالی هواشناسی ZSI در بازه زمانی 3 ماهه برای دوره آماری 22 ساله مورد بررسی خشکسالی ضعیف و در حد نرمال، در بازه زمانی 6 ماهه، خشکسالی در حد نرمال و ترسالی متوسط و در بازه زمانی 9 ماهه طبقات خشکسالی ضعیف، در حد نرمال، ترسالی متوسط، ترسالی شدید و ترسالی بسیار شدید در منطقه مورد مطالعه حاکم بوده است.

کلیدواژه ها:

مناطق خشک ، خشکسالی ، زمین آمار ، سیستان و بلوچستان ، GIS