بررسی پارامترهای لرزهای در منطقه آذربایجان با استفاده از روش حل معکوس تعمیم یافته

با توجه به واقع شدن ایران در منطقه لرزه خیز و حضور گسل های فعال فراوان، نیاز به آگاهی از پارامترهای زلزله در مناطق مختلف و برای مطالعات تحلیل خطر لرزه ای ضروری میباشد. وقوع زلزله دوگانه اهر-ورزقان در مرداد سال 1391 و پس لرزه های انبوه آن و تراکم مناسب شبکه لرزه نگاری موسسه ژئوفزیک و شبکه شتاب نگاری مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی، فرصتی استثنایی برای مطالعه پارامترهای لرزه شناسی مهندسی این ناحیه (اثرات چشمه، مسیر و ساختگاه) فراهم آوردهاست. در این بررسی برای اولین بار داده های آذربایجان از دیدگاه زلزله شناسی مهندسی به صورت مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است. در ابتدا با جمع آوری تمامی شتابنگاشت ها از شبکه شتابنگاری مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی و جدا کردن داده های مربوط به منطقه مورد بررسی از بقیه داده ها و جمع آوری اطلاعات تکمیلی از منابع معتبر، بانک اطلاعاتی تشکیل شده است. پس از جداسازی مولفه های افقی و عمودی و تصحیح هرکدام از آنها به روش تحلیل موجک، موج برشی مستقیم از کل شتابنگاشت جدا شده است. در مرحله بعدی، محاسبه طیف فوریه برای تمامی مولفه ها و برای هر رکورد در 20 فرکانس بین 0.4 تا 15 هرتز به فواصل لگاریتمی مساوی صورت گرفته و داده ها جهت استفاده در الگوریتم حل معکوس عمومی آماده گردیدهاند. سپس با استفاده از روش حل معکوس تعمیم یافته ماتریسهای معلومات و مجهولات و ضرایب تولید گردیدهاند. برای حل درجه آزادی مساله از روش اندروز (1986) استفاده شده و ایستگاه طالب قشلاقی به عنوان ایستگاه مرجع مورد استفاده قرار گرفته است. برای حل دستگاه معادلات ماتریسی از روش جداسازی مقادیر تکین استفاده شده و اثر مسیر و طیف های چشمه و ساختگاه جداگانه محاسبه گردیده اند. برای محاسبه فاکتور کیفیت، مدل پخش هندسی از تحقیقات معتضدیان((2006 استفاده شده و فاکتور کیفیت به صورتQ ( f )= 91f 0.77 محاسبه گردیده است. افت تنش با استفاده از رابطه برون به میزان 126بار برای این منطقه محاسبه شده است. همچنین ممان لرزه ای و فرکانس گوشه برای زلزله ها محاسبه شده است.

کلیدواژه ها:

شبیه سازی زلزله ، حوزه نزدیک ، پارامتر کیفیت امواج برشی ، زلزله اهر-ورزقان