نگرش سیستمی در معماری

سيستم، كليتي است شامل اجزا و روابط ميان اجزا كه صفت اين كليت، چيزی بيش از جمع جبری تک تک صفات اجزای آن است. نگرش سيستمي، نگرشي است كه كليه ی پديده ها و اتفاقات موجود در جهان را به نوعي مرتبط با هم و تحت تأثير همديگر مي داند. افرادی كه نگرش سيستمي دارند، معتقدند كه هر پديده يا اتفاقي برای خود دارای يک سيستم و در عين حال نيز عضوی از يک سيستم بزرگتر هستند. اين نگرش بيان مي كند كه تمامي پديده های اجتماعي، طبيعي و انساني به شكل سيستم های بزرگ و كوچكي به هم وابسته بوده، بر روی هم اثر گذاشته و يک واحد را تشكيل مي دهند. نگرش سيستمي به معنای درک كلي از وضعيت هر پديده، از طريق شناسايي عناصر تشكيل دهنده ی آن و نحوه ی ارتباط آنها با يكديگر است. در جهان، عناصر هر پديده ای با يكديگر تعامل دارند و كليت و رفتار آن پديده را شكل مي دهند. نگرش سيستمي روابط و تعاملات بين عناصر هر پديده و همچنين تعاملات پديده های مختلف با يكديگر را تعريف و تبيين مي كند. اين نگرش در همه ی عرصه های فكری و در كليه ی علوم اثر داشته است. نگرش سيستمي، در معماری نيز به عنوان يک پديده در جهان قابل بررسي است. در معماری، فضاها متناظر با عناصر، و روابط فضايي يا سيركولاسيون ها متناظر با روابط هستند. فضاهای شكل دهنده ی معماری برای رسيدن به هدفي خاص با هم در ارتباط و تعامل هستند. سيستم ها انواع مختلفي ازجمله باز، بسته، مجرد، مجسم و ... دارند. اين پژوهش با مرور ادبيات موضوع و تطبيق مصاديق معماری با انواع سيستم ها نشان مي دهد كه معماری نه تنها يک سيستم است، كه هر اثر معماری متناسب با ماهيت خود مي تواند يكي از انواع سيستم ها باشد. از اين منظر، طراح معمار به نوعي طراح سيستم محسوب مي شود.

کلیدواژه ها:

سیستم ، نگرش سیستمی ، سیستم باز و بسته ، سیستم اصلی و فرعی ، عنصر و رابطه ، معماری