فرهاد کاکه رش - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

توجه به لزوم اخلاق از دیرباز مورد عنایت بزرگان بوده است. در این میان شاعرانی بوده که علاوه بر تکیه به نکات اخلاقی و اجتماعی، به عنوان یک جامعه شناس به اجتماع اخود نگاه کرده اند. نگارنده با روش تحقیق پژوهشی توصیفی-تحلیلی ، دراین مکتوب، برآنست که به موضوع نظم و انضباط در کتاب گلستان پرداخته و بررسی نماید. شیخ اجل در این خصوص به چه شیوه ای به این موضوع پرداخته و مخاطبان خود را با چه شیوه ای به این امر تشویق نموده است . یافته های تحقیق نشان می دهدکه سعدی یکی از آن دسته شاعرانی است که در این حیطه، گوی سبقت را از دیگران ربوده است و از میان دیگر هم طرازان خود نسبت به مسائل تربیتی و اخلاقی عنایتی ویژه داشته و حتی به این مهم در مدح پادشاهان نیز توجه کرده است. به گونه ای که از تأثیرگذارترین شخصیت های ادب پارسی است که آثار وی از زمان حیاتش تاکنون با استقبال فراوان مخاطبان همراه بوده است. سال های متمادی است که گلستان در مراکز آموزشی خوانده می شده و افزون بر زبان آهنگین، رسا و پرتأثیر، توجه شیخ اجل به مسائل اجتماعی و بایدها و نبایدهای اخلاقی در استقبال مراکز آموزشی و دیگر مخاطبان بی تأثیر نبوده است و همین امر موجب شده است که شیخ اجل در اذهان بسیاری از فارسی زبانان بیشتر به عنوان یک معلم اخلاق شناخته شود. از آن جا که دعوت به زیبایی ها و نیکی ها وتوصیه به نظم و انضباط از اصلی ترین مباحث علم اخلاق است و این بنمایه ها با آثار ادبی به ویژه گلستان آمیختگی و پیوند تنگاتنگی دارد.

سعدی، گلستان، نظم اخلاقی، زندگی سالم