بهمن کیانی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
جلیل سرهنگ زاده - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

در این پژوهش یکی از رویشگاه های گیلاس وحشی به وسعت 111 هکتار در جنگل های ارسباران، در ممجی دره سی آذربایجان شرقی انتخاب و مورد آماربرداری 100 درصد قرار گرفت. درمجموع 32 اصله درخت گیلاس وحشی با جستجوی میدانی مشاهده و اندازه گیری شد. تمامی درختان مورد اندازه گیری خشک شده بودند که 53 درصد به صورت افتاده و 47 درصد به صورت سرپا بود. رشد ریشه جوش در 12/5 درصد درختان مشاهده شد اما در مورد سایر درختان آثار رویش مجدد دیده نشد. زادآوری به صورت بذر در عرصه مشاهده نشد. نتایج نشان داد که درختان گیلاسوحشی به طور کلی در جهات شرقی رشد می کنند. بیشتر درختان در طبقه قطری 10 سانتیمتر قرار داشته و درختان گیلاس علیرغم نوساناتی که در منحنی پراکنش قطری دارد حالت تقریباً همسال را نشان میدهند. طبق بررسی ها، رابطه مستقیم و مثبت بین دو متغیر قطر و ارتفاع وجود داشت و درختان قطور ارتفاع بیشتری نشان دادند. البته شدت رابطه زیاد نیست R2=0/40 و نشان می دهد که ارتفاع درختان تحت تاثیر متغیرهای دیگری قرار دارد که از جمله به تراکم توده و تاج پوشش آن می توان اشاره کرد. به نظر می رسد مغلوب شدن طی مراحل توالی، خشکسالی و همچنین شیوع آفات و بیماری ها علت خشک شدن درختان در منطقه مورد مطالعه هستند که نیاز به بررسی تخصصی بیشتر دارد.

گیلاس، ارسباران، خشکه دار، خشکیدگی، زادآوری