جهانی شدن زبان فارسی به مثابه مولفه ای در رونق تمدن اسلامی – ایرانی

این مقاله به بررسی ماهیت و اهمیت زبان مادری (زبان اول) به شیوهای توصیفی و از منظر زبانشناسی اختصاص دارد. در این مطالعه، در بخش نخست به منظور روشن شدن ماهیت و ویژگیهای زبان مادری، از این مفهوم تعریفی به دست داده میشود که به تفاوت و شباهت این مفهوم با دیگر مفاهیم مرتبط نیز اشاره دارد. سپس اهمیت زبان مادری از پنج نقطه نظر مختلف یعنی دیدگاه نظری، دیدگاه روانشناسی زبان، دیدگاه جامعه شناسی زبان، دیدگاه آموزشی و دیدگاه زیبائی شناختی بررسی میشود. در این رویکردها، جنبه هایی از زبان مادری مورد نظر است که به ترتیب عبارتند از : تاثیر زبان مادری در شکل گیری نظریه های زبانی و روش تحقیق در پژوهش های زبان شناختی و فراگیری زبان دوم، نقش زبان مادری در شکل گیری جامعه های زبانی، تاثیر زبان مادری در مفهوم سازی و رشد شناختی، در یادگیری زبان یا زبانهای دیگر و در نهایت در رشد آگاهی زیبائی شناختی در کودک از طریق آشنائی با نمونه هایی از نثر و نظم زبان فارسی. در بخش دوم این مقاله نیز بر آنیم تا مفهوم انتخاب زبانی را در دو حوزه انتخابهای درون زبانی و برون زبانی بررسی نماییم و ارتباط این انتخاب ها را با ساختار زبان و نیز ساختار قدرت (سیاسی، اقتصادی و فرهنگی) مطرح نماییم. پرسش های اصلی این است که چه عامل و یا عواملی بر انتخابهای زبانی( چه به صورت روزمره و عادی و چه به صورت فرا ملی و بین المللی) تاثیر می گذارد ؟ آیا می توان آینده و سرنوشت زبانها را بر مبنای وضعیت کنونی آنها و نیز عوامل تاثیر گذار بر جهانی شدن زبانها پیش بینی کرد؟ در این میان زبان فارسی فاقد چه ویژگی هایی است که از این قافله دور مانده است و چه می توان کرد؟ نتیجه اینکه درست است که به منظور مطرح کردن زبان فارسی در دنیایی رو به کوچک شدن کنونی به پیشرفتهای اقتصادی، سیاسی و علمی نیز نیاز است تا زبان مادری از قافله به دور نیفتد، اما می توان به طور خود انگیخته از طریق پیشرفتهای الکترونیکی و اینترنتی به توسعه این زبان پرداخت.

کلیدواژه ها:

زبان اول ، فراگیری زبان ، مفهوم سازی ، جامعه زبانی ، انتخاب زبانی ، ساختار قدرت