مروری بر مطالعات منشایابی رسوب و آلودگی در حوضه های آبخیز

فرسایش خاک یک مشکل جدی زیست محیطی است که بر کیفیت فیزیکی وشیمیایی وبیولوژیکی آب وخاک در سرار جهان تاثیرمی گذارد.در بسیار از کشورها نگرانی فزایندهای درمورد مسائل مربوط به فرسایش خاک مشاهده شده است. ازجمله سیلاب های گل الود وخسارت هایمربوط به آن و همچنین افزایش هزینه های عملیاتی و نگه داری برای تصفیه آب آشامیدنی و تغیر شکل مورفولوژی کانال ها را موجبمی شود.امروزه یکی از مهمترین مشکلات محیط زیستی بخصوص در اکوسیستم های آبی، آلودگی ناشی از فلزات سنگین است. این عناصرمانند مس، روی، کروم، آهن، منگنز، سرب، نیکل و کادمیوم به دلیل ثبات شیمیایی، تجزیه پذیری ضعیف و داشتن قدرت تجمع زیستی درسطوح مختلف زنجیره غذایی موجب رسوب گذاری می گردند. افزایش بار رسوبی سبب مشکلات درون و برون منطقه ای در رابطه با حوزههای آبخیز را به دلیل استفاده بی رویه بشر از منابع طبیعی است. برای رفع این مشکلات، اطلاع از ماهیت و اهمیت نسبی و منشا منابعاصلی رسوب ضروری است. نتایج حاصل از مرور پیشینه تحقیق ها نشان داد که در این راستا روش های مختلف تعیین سهم منابع مختلفرسوب به دو روش کلی مستقیم و غیر مستقیم را می توان تقسیم نمود. روش غیرمستقیم مبنی بر تکنیک هایی است که جابجایی خاک رااندازه گیری یا ارزیابی می کنند. روش مستقیم از جمله روش انگشت نگاری رسوب می باشد. انگشت نگاری رسوب یا منشایابی رسوبعبارت است از بررسی چندین منبع بالقوه رسوب به منظور تفکیک بیین منابع و دوری از منبع رسوب غیر واقعی استفاده می شود، در واقعانگشت نگاری رسوبات به منزله ابزاری برای شناسایی و ارزیابی منبع ومدیریت رسوبات درون یک حوضه آبخیز می باشد. در این روش بهنحوی منابع رسوب و شار رسوبات را به هم مربوط می کنند. با پیشرفت تکنولوژی، پژوهش ها نشان می دهد که استفاده از الگوریتم ژنتیکو نرم افزارهای جدید برای بررسی دقیق تر به کار گرفته می شود.

کلیدواژه ها:

منشایابی رسوب ، روش انگشت نگاری ، فاکتور آلودگی ، حوضه آبخیز