تحلیل اسطوره‌شناختی درام گاو اثر غلامحسین ساعدی، با تکیه بر جایگاه کهن‌الگویی گاو در اساطیر ایرانی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 381

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MMJ-16-60_006

تاریخ نمایه سازی: 26 آذر 1399

چکیده مقاله:

در اندیشة فرهنگ‌های جانمندانگار، جانور برگزیده، نمایندة نیرویی ازلی است که برای کفارة گناهان یا برکت‌بخشی باید قربانی گردد. گاه انسان برگزیده و جانور برگزیده در قربانگاه جانشین یکدیگر می‌گردند. این قربانیِ جانشین، در ادیان ابراهیمی اغلب شتر یا گوسفند است، اما نگاهی به انگاره‌های مرتبت با گاو در باورهای پیش از اسلام ایران، آشکار می‌سازد که قربانی برگزیده برای ایرانیان باستان گاو بوده است که در سیمایی کهن‌الگویی با قربانی شدن خود سبب برکت یافتن طبیعت می‌گردد. هدف این پژوهش تاریخی با روش توصیفی ـ تحلیلی و توسعه‌ای که داده‌های کیفی آن به ‌شیوة اسنادی گردآوری شده‌اند، پی‌جویی ریشه‌های اساطیری درام گاو اثر غلامحسین ساعدی با رویکرد اسطوره‌شناسی تطبیقی است. نتیجه پژوهش آشکار می‌سازد که کنشگران اساطیری این روایت عبارتند از: شمن (مش‌اسلام)، راهبه‌ها (ننه خانم و ننه فاطمه)، قوای اهریمنی (راهزنان پوروسی)، قربانی جانوری (گاو)، و قربانی انسانی (مش‌حسن). پس از مرگ گاو، مش‌حسن جانشین او می‌گردد و در نهایت او نیز دچار مرگی همسان گاو می‌شود تا مرز میان دو قربانی انسانی و جانوری از میان برداشته شود.    

نویسندگان

صدرالدین طاهری

استادیار پژوهش هنر دانشکده پژوهش های عالی هنر و کارآفرینی دانشگاه هنر اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتابنامه ...
  • قرآن کریم. ...
  • آشتیانی، جلال‌الدین. 1368. تحقیقی در دین یهود. تهران: نگارش. ...
  • آموزگار، ژاله و احمد تفضلی. ۱۳۷۰.  اسطوره زندگی زردشت. بابل: ...
  • ابن‌اثیر، عزالدین. 1370. تاریخ کامل. ترجمه محمد‌حسین روحانی. تهران: اساطیر. ...
  • ابن‌عربی، شیخ اکبر محی‌الدین. 1389. فصوص‌الحکم. ترجمة محمد‌علی موحد. تهران: ...
  • انکلساریا، ب. ت. 1964. گزیده‌های زادسپرم. بمبئی. ...
  • اوستا: کهن‌ترین سرودها و متن‌های ایرانی. 1371. ترجمة جلیل دوستخواه. ...
  • بویس، مری. 1389. زردشتیان باورها و آداب دینی آنان. ترجمه ...
  • جامی، نورالدین عبدالرحمان. 1378. هفت اورنگ (جلد اول). تحقیق و ...
  • دادگی، فرنبغ. 1380. بندهش. به‌ کوشش مهرداد بهار. تهران: توس. ...
  • دلاور، پروانه، محمدعلی گذشتی و علیرضا صالحی. 1394. «بررسی کهن‌الگو ...
  • دهخدا، علی‌اکبر. 1377. لغت‌نامه. تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه ...
  • رحمانی خیاوی، صمد.1381. «نقد و تحلیل داستان گاو از عزاداران ...
  • ساعدی، غلامحسین. 1377. گاو. چ4. تهران: معین. ...
  • سیاسی، علی‌اکبر. 1384. نظریه‌های شخصیت یا مکاتب روان‌شناسی. تهران: دانشگاه ...
  • صالحی مازندرانی، محمدرضا و نسرین گبانچی. 1395. «نقد روان‌کاوانه باورها ...
  • طاهری، صدرالدین. 1396. نشانه‌شناسی کهن‌الگوها در هنر ایران باستان و ...
  • طبری، محمدبن جریر. 1356. ترجمة تفسیر طبرى (جامع البیان فی ...
  • عتیق نیشابوری، ابوبکر. 1370. قصص قرآن مجید. به اهتمام یحیی ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. 1968. شاهنامه. متن انتقادی. چاپ مسکو. تهران: قطره. ...
  • قربانی‌‌زرّین، باقر. 1392. «نگرش اسطوره‌ای به گاو در ادبیات کهن ...
  • کتاب مقدّس (عهدعتیق و عهدجدید). ۱۳۷۹. ویلیام گلن و هنری ...
  • مصفی، ابوالفضل. 1357. فرهنگ اصطلاحات نجومی. تبریز: دانشکده ادبیات و ...
  • میرخواند، محمد‌بن خاوند‌شاه‌بن محمود. 1380. تاریخ روضة الصفا فی سیرة ...
  • نصراصفهانی، محمدرضا و طیبه جعفری. 1389. «گاو، مسخ مقایسه شیوه ...
  • نظامی عروضی، احمدبن عمر، 1328. چهار مقاله. لیدن: چاپ محمدبن ...
  • هینلز، جان راسل. 1389. شناخت اساطیر ایران. ترجمة ژاله آموزگار ...
  • یونگ، کارل گوستاو. 1378. انسان و سمبول‌هایش. ترجمة محمود سلطانیه. ...
  • English sources ...
  • Bhandarkar, D. R. 1989. Some Aspects of Ancient Indian Culture, ...
  • Boyce, M. 1968. "On the Sacred fires of the Zoroastrians", ...
  • Campbell, Joseph. 1988. Joseph Campbell and the Power of Myth, ...
  • Clauss, Manfred. 2000. The Roman Cult of Mithras: The God ...
  • Darmesteter, James. 1960. Le Zend-Avesta. Paris: A. Maisonneuve. ...
  • Doniger O' Flaherty, Wendy. ed. 2007. The Rig Veda: an ...
  • Dumezil, Georges. 1988. Mitra-Varuna: An Essay on Two Indo-European Representations ...
  • Eliade, Mircea. 1954. Cosmos and History: The Myth of the ...
  • Eliade, Mircea. 2004. Shamanism: Archaic Techniques of Ecstasy. Princeton: Princeton ...
  • Frazer, James G. 1922. The Golden Bough. New York: Macmillan. ...
  • Harper, Prudence Oliver. 1985. "The Ox-Headed Mace in Pre-Islamic Iran", ...
  • Jung, C. G. 1917 published 1966. "Two Essays on Analytical ...
  • Lévi-Strauss, Claude. 1995. Myth and Meaning. New York: Schocken Books. ...
  • Linman, Jonathan. 2010. Holy Conversation: Spirituality for Worship. Minneapolis: Fortress ...
  • Littleton, C. 1973. The New Comparative Mythology: An Anthropological Assessment ...
  • Matthews, Caitlin & Matthews, John. (2004). Walkers Between the Worlds: The ...
  • Patton, Laurie & Doniger, Wendy (eds.). 1996. Myth and Method ...
  • Puhvel, Jaan. 1987. Comparative Mythology. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ...
  • Tylor, Edward Burnett. 1871. Primitive Culture: Researches into the Development ...
  • Ulansey, David. 1991. Origins of the Mithraic Mysteries. NY: Oxford ...
  • Witzel, Michael, 2010. The Origins of the World's Mythologies. New ...
  • Zeder, M.A. 2008. "Domestication and early agriculture in the Mediterranean ...
  • نمایش کامل مراجع