بررسی مبانی فردگرایی روش‌شناختی و نقد فردگرایی روش‌شناختی در نظریه انتخاب عقلایی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، دوره: 13، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IES-13-1_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 564
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد جواد قاسمی اصل اصطهباناتی

دانشجوی دکترای فلسفه اقتصاد اسلامی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

چکیده

نظریه انتخاب عقلایی در توضیح رفتار اقتصادی افراد، براساس فردگرایی روش‌شناختی تبیین می‌شود که مبتنی‌بر وجود حقیقی برای افراد مستقل و مشابه است. تحلیل زمینه‌ها و علل منطقی تمایل اقتصاددانان به روش‌شناسی فردگرا و بررسی انتقادی انتخاب فرد به عنوان واحد تحلیل در نظریات انتخاب و رفتار، دغدغه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی این مقاله است. طبق یافته‌های تحقیق، مبانی هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی و روش‌شناختی چون فردگرایی، تحویل‌گرایی و تسمیه‌گرایی، در گرایش به فردگرایی روشی موثر است. عمده مبانی مطرح شده باطل است و مبانی صحیح نیز به دلیل اشکالات آتی، از تصحیح فردگرایی روش‌شناختی ناتوان است. اشکالاتی چون عدم ملاحظه منشأ و آثار واقعی جامعه و نهادهای اجتماعی، عدم توجه به جامعه‌گرایی روان‌شناختی در انتخاب‌ها و رفتار افراد، عدم تحلیل جامعه در قالب یک کل مرکب، عدم قابلیت و به‌صرفه نبودن تحویل نهادهای اجتماعی به افراد و ناسازگاری فردگرایی روش‌شناختی با مؤلفه‎های انتخاب عقلایی، مفاهیم اجتماعی دانش اقتصاد و تحلیل‌های کوتاه‌مدت اقتصادی، از جمله نقدهای وارد به فردگرایی روش‌شناختی است که برخی صرفا ناظر به نظریه انتخاب عقلایی و برخی شامل همه نظریات مطرح در دانش اقتصاد یا علوم اجتماعی است.

کلیدواژه ها

انتخاب عقلایی, تحویل‌گرایی, تسمیه‌گرایی, فردگرایی, فردگرایی روش‌شناختی, مفاهیم اجتماعی, مؤلفه‌های انتخاب عقلایی, نهادهای اجتماعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.