سید سعید شمسی نژاد - استادیار دانشگاه حضرت معصومه(س)، قم، ایران .
سید عباس موسویان - استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران

بازار بین‌بانکی ریالی ایران با گذشت بیش از 9 سال از زمان تاسیس آن، علی رغم افزایش حجم مبادلات آن، نتوانسته است با ایجاد تنوع لازم در ابزارها و مکانیزم‌های معاملاتی آن، جایگاه خود را در بازار پولی کشور گسترش دهد. هدف این پژوهش بررسی آسیب شناسی بازار بین­بانکی و طراحی ساختار جدید آن بر اساس ارائه ابزارهای پولی کوتاه مدت و ایجاد فرایندها و نهادهای لازم می باشد. روش تحقیق این پژوهش در مرحله اول، استفاده از روش توصیفی برای گردآوری منابع کتابخانه­ای و سپس از طریق روش تحلیلی- استنباطی برای منابع فقهی و مالی، می­باشد. در بخش دوم برای طراحی ساختار، ابزارها، مولفه‌های اصلی این بازار و همچنین راهکارهای پیشنهادی و تبیین حدود و ثغور موضوع از طریق روش­های پیمایشی و مصاحبه با صاحب‌نظران فقهی، مالی و پولی استفاده شده است. در مرحله سوم با استفاده از نظرات کارشناسان، 3 مرحله پرسشنامه طراحی و پس از جمع­آوری نتایج آن از طریق روش­های آماری، به تجزیه و تحلیل آنها و همچنین نگارش نتایج آن در قالب طراحی ساختار جدید بازار بین بانکی با تاکید بر مولفه‌های اصلی آن پرداخته شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که از طریق آسیب شناسی صورت گرفته بر بازار فعلی بین­بانکی و نیز مطالعه ساختار این بازار در کشورهای غربی و اسلامی از یک سو و نیز پژوهش‌های مناسب در حوزه مالی اسلامی، می توان اقدام به طراحی ساختار جدید بازار بین بانکی مبتنی بر دیدگاه متخصصان فقهی در نظام پولی و مالی ایران نمود.

بازار بین‌بانکی, متخصصان فقهی, سپرده گذاری متقابل, اسناد خزانه اسلامی, صندوق مشترک بازار پول, توافقنامه بازخرید اسلامی