محمد جواد رضائی - استادیار دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
مهدی موحدی بکنظر - استادیار دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

تصریح تعاریف یا کارکردهای علوم اجتماعی، دلالت‌های مهمی در درک ما از ماهیت و روش آن علوم دارد. این مقاله در پی آن است که با ارائه تقریری از ماهیت علم اقتصاد، جایگاه ایده‌های عدالت در سیر کار علمی یک اقتصاددان را روشن کند. در این مقاله بر اساس رویکرد تحلیلی ـ  نظری و البته با اتکا به تصریحات اقتصاددانان نوآور، تلاش می‌شود تا ماهیت علم اقتصاد بازتعریف/بازسازی شود. بر این اساس، علم اقتصاد، علم مطالعه شیوه مواجهه با تعارض منافع است که البته این کنکاش با اتکا بر «دیدگاه تحلیلگر یا عالِم اقتصادی درباره عدالت» شکل می‌گیرد. از دلالت‌های مهم این نگرش، کمک به شکست آشکارتر تمایز اقتصاد اثباتی ـ هنجاری در علم اقتصاد است؛ بنابراین نه‎تنها «مشاهدات» بلکه «نظریه‌پردازی» و «ارائه تبیین‌های علمی» نیز متأثر از «شیوه مطلوب مواجهه با تعارض منافع از نظر محقق یا تحلیلگر اقتصادی» است. در نهایت، این مقاله منتقد تلقی جاافتاده از تمایز «علم ـ مذهب» در ادبیات اقتصاد اسلامی است.

تعارض منافع, عدالت, فلسفه علم اقتصاد, فلسفه اقتصاد اسلامی, تمایز اثباتی ـ هنجاری