آیه «الرِّجالُ قَوَّامُونَ‏ عَلَى النِّساء» در گذر تاریخ؛ مقایسه دیدگاه‌های تفسیری متقدم و متأخر با معاصر

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه کتاب قیم، دوره: 10، شماره: 22
  • کد COI اختصاصی: JR_KGY-10-22_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 686
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا بختیاری

کارشناسی ارشد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی

علی شریفی

استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی

محمد شعبانپور

استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

آیه 34 سوره نساء، یکی از بحث‌برانگیزترین آیات قرآن است که فقها و حقوق‌دانان برای تشریع بعضی از احکام مربوط به زنان و تدوین برخی از قوانین مدنی، به آن استناد می‌کنند. از این‌رو، تفسیر و تبیین این آیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در همین راستا، پژوهش حاضر به مطالعه این آیه در تفاسیر و کتاب‌های فقهی و تاریخی پرداخته، سیر تحول معنای قوّامیت نزد متقدمان، متأخران و معاصران به دست آمده است. در تفاسیر متقدم و متأخر به معانی تسلط، ریاست و قیمومیت اشاره شده، اما برداشت‌های معاصر بیشتر حول محور مدیریت و مسئولیت می‌چرخد. همچنین در این زمانه، واژه «فضل» مندرج در آیه، به فزونی قدرت بدنی و ثروت تفسیر شده و تنبیه زنان به دو مورد از عادات عرب جاهلی پیوند داده شده است. نتیجه جنبی این پژوهش آن است که شرایط فرهنگی و اجتماعی مفسران در شکل‌گیری نگاه سنتی آنان به زنان، بسیار اثرگذار است.

کلیدواژه ها

زن, مرد, قوّامیت, تفسیر, تحول معنایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.