بررسی تحمل به شوری جمعیتهای اصلاحی و هیبریدهای چغندرقند در محیط گلخانه و مزرعه

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه چغندرقند، دوره: 35، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JRSB-35-2_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 204
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عبدالمجید خورشید

اعضو هیات علمی

اباذر رجبی

عضو هیات علمی

ایرج برنوسی

عضو هیات علمی

امیر فیاض مقدم

عضو هیات علمی

چکیده

شوری خاک از مهم‌ترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی در سراسر دنیا به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. ازاین‎رو ایجاد ارقام متحمل به این تنش در گیاهانی مانند چغندرقند که به‎تواند در شرایط تنش رشد نموده و دارای عملکرد اقتصادی باشد، یکی از اهداف مهم به­نژادی است. بدین منظور، ارزیابی تحمل به شوری جمعیت­ها و هیبریدهای مختلف چغندرقند بر اساس برخی صفات فیزیولوژیک، مرفولوژیک و بیوشیمیایی در شرایط گلخانه و مزرعهبرای گزینش جمعیت‎های برتر و ارزیابی صفات مناسب انجام شد. در این تحقیق از دو محیط گلخانه برای بررسی صفات فیزیولوژیکی، مرفولوژیکی و بیوشیمیایی طی استقرار و مزرعه برای بررسی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای آن استفاده شد. تعداد پنج هیبرید و چهار جمعیت اصلاحی به همراه سه رقم شاهدمتحمل و حساس در گلخانه در دو سطح شوری صفر (شاهد) و 16 دسی‎زیمنس بر متر به‌ صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و در مزرعه به صورت بلوک‌های کامل تصادفی در شرایط بدون تنش (1/2 دسی‎زیمنس بر متر) و تنش شوری (17/34 دسی‎زیمنس بر متر) در ایستگاه تحقیقات میاندوآب مورد بررسی قرار گرفتند. صفاتی مانند وزن‌تر و خشک اندام هوایی، محتوای آب نسبی برگ، کاهش نسبی آب برگ، وزن ویژه برگ، پرولین و عناصر غذایی (سدیم و پتاسیم) در برگ و عملکرد ریشه و شکر، عیار قند، سدیم و پتاسیم در ریشه در هر دو محیط واجد تنش و بدون‎تنش اندازه‌گیری شدند. در شرایط تنش در گلخانه، صفات پرولین، ماده خشک، سدیم برگ و طول ریشه افزایش معنی‌داری در مقایسه با شرایط بدون‎تنش داشتند اما مقادیر صفات پتاسیم، سطح برگ، محتوای آب نسبی برگ، آب از دست رفته برگ و ماده خشک ریشه کاهش یافته است. در مزرعه، تنش شوری باعث افزایش درصد قند و پتاسیم و کاهش عملکرد ریشه و شکر نسبت به شرایط بدون‎تنش شد. در این تحقیق، هیبرید Msc2*FS7 و جمعیت­ FS2 از نظر صفات عملکرد ریشه، درصد قندناخالص و عملکرد شکرسفید برتر از سایر جمعیت­ها تشخیص داده شدند. رقم حساس شیرین دارای پایین‌ترین مقادیر عملکرد ریشه در شرایط تنش بود. بر اساس نتایج حاصله، صفات پرولین و ماده خشک می‌توانند به‌عنوان معیارهای تمایز ارقام یا جمعیت­ها در تنش شوری مورداستفاده قرار گیرند.

کلیدواژه ها

تنش شوری, پرولین, صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک, عملکرد چغندرقند

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.