ماهان بینایی - کارشناس ارشد مهندسی نفت، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
سیدابوطالب موسوی پارسا - گروه مهندسی شیمی و نفت، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

در عملیات حفاری، مسیر چاه یکی از عوامل مهم در کیفیت عملیات است. مسیر چاه بر بسیاری از موارد مانند انتقالخرده های حفاری، هیدرولیک، گشتاور، نیروهای درون چاهی، کنترل فوران، سیمان کاری و ... موثر است. برای انجامعملیات حفاری پارامترهای هزینه و انجام صحیح عملیات از مهم ترین موارد هستند. برای کاهش هزینه لازم است کهطول مسیر حفاری کاهش یابد و برای انجام صحیح عملیات لازم است که مقدار گشتاور وارد شده بر رشته ی حفاریکاهش یابد. در این پژوهش نیز بهینه سازی سه بعدی مسیر چاه بر مبنای این دو پارامتر انجام شده است. برای بهینهسازی از الگوریتم ژنتیک چند منظوره استفاده شده است. در این الگوریتم ابتدا محدودیت های عملیاتی تعریف شده و براساس آن تعداد مشخصی از مسیرهای ممکن بین سطح تا هدف معین می شود. سپس در هر مرحله هر یک از اینمسیرها تبدیل به مسیرهایی با نتایج بهتر می شوند تا اینکه در نهایت بهترین مسیر چاه بر اساس حداقل طول مسیر وگشتاور معرفی می گردد. محدودیت های عملیاتی میدان یاران شمالی برای این منظور استفاده شده است، زیرا گزارشهایی از مشکلات حفاری به خصوص افزایش شدید گشتاور در چاه های جهت دار این میدان گزارش شده است. در اینپژوهش 8 مسیر مناسب برای انجام عملیات حفاری در میدان یاران شمالی پیشنهاد شده است.

بهینه سازی، سه بعدی، مسیر چاه، حفاری انحرافی، الگوریتم ژنتیک