دانش بومی جمع آوری آب باران در کاروانسرای شرف
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: هفتمین کنفرانس ملی فناوری های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی
- کد COI اختصاصی: RCEAUD07_014
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 506
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
مدیر پایگاه رباط شرف، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی، مشهد، ایران
استادیار گروه مرمت، عضو هیئت علمی دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
چکیده
دستاوردهای بومی در بنای ساختمان های تاریخی هر کشور بخشی از شناسنامه فرهنگی و کارنامه مردمی است که در آن زندگی می کرده اند. در فلات ایران یکی از مهم ترین عواملی که جریان زندگی را شکل می دهد و زمینه ی احداث ابنیه بویژه ابنیه ی میان راهی را فراهم می کنند، آب و دسترسی بدان است. گاهی جریان زندگی در جوار آب شکل می گرفته و گاهی آب را به نقطه مورد نظر هدایت می کرده اند. اما در مورد کاروانسراها و به ویژه رباط شرف عامل تعیین کننده نخست، مسیر راه است. فاصله ی منابع آبی پایدار پیرامون تا رباط شرف چنان دور و وضعیت ناهمواری های پیرامون چنان آشفته است که نه میتوان آن را در کنار آب قرار داد و نه برخلاف کاروانسرایی چون میان دشت که در مکانی هموار واقع شده، میتوان آب را با قنات بدان منتقل کرد. منابع آبی پایدار پیرامون (رودخانه تجن و دریاچه بزنگان) نیز فواصل چند ده کیلومتری با بنا دارد. اینجا معماران مهندس ایرانی با بکارگیری ترفندهایی خاص منبع آبی ناپایدار و فصلیِ باران را از طریق گردآوری و ذخیره سازی به یک منبع آبی پایدار در طول سال برای کاروانیان تبدیل کرده اند. این پژوهش بر اساس مطالعات موجود برای نخستین بار بر اساس کاوش های سال های 99-96 شواهدی روشن از این سیستم دانش بومی جمع آوری آب باران ارائه می کند. نتایج نشان می دهد در خود کاروانسرا آب باران هم در بام و هم در کف حیاط ها با شیب بندی مناسب و نیز از طریق تنبوشه های سفالی به 5 مخزنهدایت می شده است، همچنین در چاپارخانه مجاور آب باران از طریق خاکریزهایی هدایت و در مخزن میان بنا جمع آوری می شده است. چنین بر می آید که آب های ذخیره شده بر اساس کیفیت های متفاوتشان برای منظورهای مختلف چون شستشو، آشامیدن دام و انسان تفکیک شده است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر اطلاعات میدانی استکلیدواژه ها
دانش بومی، مهندسی آب، جمع آوری آب، کاروانسرا، رباط شرفمقالات مرتبط جدید
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.