امید آزاد - استادیار زبان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران

معنای انتزاعي استعاره و بسامد بالای کاربردی آن، موجب گرديده است که بررسي اين گونه زباني به منظور بررسي قابليت شناختي اجرايي جذاب باشد. در جستار حاضر برآنيم تا با پرداختن به موضوع پردازش استعاره های نوين و کهنه، نقش نظام شناختي اجرايي را از اين رهگذر مورد واکاوی قرار دهيم. نوع پژوهش ما، همبستگي بوده و مشارکين پژوهش را 5 بيمار آلزايمر فارسي زبان و ده کهنسال سالم تشكيل مي دادند که از نظر متغيرهای سن و تحصيلات با گروه بيماران همتا شده بودند. آزمون های به کار گماشته برای ارزيابي پردازش استعاره، آزمون های توضيح شفاهي و گزينش اجباری بوده است. همچنين، بررسي عملكردی قابليت نظام شناختي اجرايي اين بيماران، از طريق آزمون های استروپ رنگ و ترسيم ساعت انجام گرفت. اگرچه نتايج کلي پژوهش، حكايت از ضعف بيماران آلزايمر در درک استعاره ها بود، اين ضعف، در مورد استعاره های نوين مشهودتر بود. وجود ارتباط بين پردازش استعاره و توانايي ديداری ادراکي مؤيد دو نكته اساسي بود. نخست آنكه، عملكرد نامطلوب بيماران آلزايمر در پردازش استعاره مي تواند مرتبط با ضعف عملكردی نظام شناختي اجرايي باشد. ديگر آنكه، تاثير مهم قشر پيش پيشاني مغز در پردازش استعاره، غيرقابل انكار مي باشد.

قشر پیش پیشانی، استعاره نو، آتروفی مغز