ساز و کار تشکیل کنگلومرا های درون حوضه ای: مطالعه موردی در تریاس و ژوراسیک منطقه زنجان
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: دوفصلنامه رسوب شناسی کاربردی، دوره: 7، شماره: 14
- کد COI اختصاصی: JR_PSJBA-7-14_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 388
نویسندگان
استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم ، دانشگاه زنجان، زنجان
استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم ، دانشگاه زنجان، زنجان
چکیده
در این پژوهش برای نخستین بار، توالیهای کنگلومرایی تریاس (سازند الیکا) و ژوراسیک (سازند دلیچای) منطقه زنجان، از نظر پارامترهای رسوبشناسی، محیطرسوبی و مکانیسم تشکیل مورد مطالعه قرار گرفته است. در توالیهای تریاس، لایههای کنگلومرایی از قطعات اینتراکلست با بافت فلوتستون تا رودستون تشکیل شده است. حضور قطعات اینتراکلستی (کنگلومرای درونحوضهای)، سطح زیرین فرسایشی و دانهبندی تدریجی ریز شونده بیانگر انرژی بالای محیط رسوبگذاری و تأثیر فرایندهای توفانی در زمان تشکیل این افق کنگلومرایی در بخشهای ساحلی و دریایی کم عمق میباشد. در صورتی که، در توالیهای ژوراسیک حضور دوکفهایهای نازک لایه، رادیولر، آمونیت، بلمنیت، فرامینیفرهای پلانکتون به همراه میکروبیالیتها بیانگر یک محیط دریایی نسبتاً عمیق میباشد. توالی کنگلومرایی ضخیم لایه همراه با این مجموعه فسیلی، تک منشأیی بوده که ذرات تشکیلدهنده آن را عمدتاً میکروبیالیتها، بریوزوآ، آمونیت و بلمنیت تشکیل میدهد. جورشدگی این توالی رسوبی، ضعیف بوده و اندازه ذرات تشکیلدهنده آن بین ۳ تا ۳۰ سانتیمتر در تغییر میباشد. این رخساره کنگلومرایی احتمالاً مبین افزایش انرژی محیطرسوبی در طی کاهش نسبی سطح آب دریا در گذر ژواسیک میانی- بالایی؟ میباشد. نبود ساختمان رسوبی مشخص و توالی بوما، دانههای زاویهدار تا گرد شده و فابریک بههم ریخته ذرات، احتمالاً بیانگر تشکیل شدن این واحد کنگلومرایی در نتیجه جریانهای خردهدار باشد. نهایتاً، نتایج نشان میدهد که منطقه زنجان به عنوان بخش کوچکی از حاشیه شمالی اقیانوس تتیس، در طی زمانهای تریاس تا ژوراسیک میانی، در نتیجه پیشروی آب دریا در مقیاس جهانی از یک محیط ساحلی به یک محیط دریایی نسبتاً عمیق تغییر نموده است و در نهایت در مرز بین ژوراسیک میانی- بالایی؟ سطح آب دریا کاهش یافته است. در داخل این توالی رسوبی بزرگ مقیاس، کنگلومراهای آهکی تریاس بعنوان یک رخساره توفانی در یک محیط ساحلی تشکیل شده است، در صورتیکه واحدهای کنگلومراهایی رأس سازند دلیچای در یک محیط دریایی نسبتاً عمیق و در نتیجه تأثیر جـریانهای اقیانوسی بر نهشتههای میکروبیال تشکیل شده است.کلیدواژه ها
کنگلومراهای درون حوضه ای, تریاس - ژوراسیک, سازندهای الیکا و دلیچای, زنجاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.