مدیریت زیست محیطی گردشگری متکی به طبیعت در شهرستان کرمان با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره مکانی

استفاده از قابلیت طبیعت گردی شهرستان کرمان با تکیه بر دید محیط زیستی مستلزم برنامه ریزی کل گرا و جامع نگر می باشد. هدف مطالعه حاضر، برنامه ریزی گردشگری متکی به طبیعت در شهرستان کرمان انتخاب شد. در گام نخست از تجربیات جهانی و داخلی برای دستیابی به مجموعه ای از معیارهای گزینش عرصه های مناسب گردشگری متکی به طبیعت در شهرستان استفاده شد. جمع بندی مطالعات فوق و تعیین معیارهای گزینش عرصه های مناسب گردشگری متکی به طبیعت در شهرستان کرمان با استفاده از روش دلفی انجام شد. این تلاش به معرفی 11 معیار و 39 زیر معیار انجامیدکه هر معیار با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP و از طریق نرم افزار Expert Choice وزن دهی و اولویت بندی شد. مطابق نتایج به دست آمده، به ترتیب معیارهای تفرجگاهی،منابع آب، پوشش گیاهی ، اقلیم، عوامل مدیریتی، حیات وحش، حساسیت محیط، سیمای فیزیکی سرزمین، جنبه های اقتصادی و ویژگی های خاک به ترتیب معیارهای اصلی پهنه های گردشگری متکی به طبیعت در محدوده مورد مطالعه است. هر معیار با یک تا شش زیر معیار و هر زیر معیار با یک شاخص قابل اندازه گیری و نقشه سازی بود. زیر معیارهای دما، تابش، باد و درصد رطوبت برای تعیین اقلیم آسایش گردشگری و محدودیت زمانی مورداستفاده قرار گرفت. برای زیر معیارهای مکانی سابقه حفاظت، تسهیلات، منابع تفرجی طبیعی و تاریخی، عوامل تهدید،امنیت، جمعیت، میزان، کیفیت و نوع منبع آب، تراکم، وسعت و ترکیب پوشش گیاهی در محیط GIS نقشه های موضوعی تهیه شد. این نقشه ها با استفاده از روش ارزیابی چندمعیاره مکانی SMCE برای گزینش مکان های مناسب گردشگری متکی برطبیعت استفاده و پهنه های مناسب در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد. در نهایت پهنه های ایجاد شده در 5 طبقه دراری توان بسیار مناسب متوسط، نامناسب و بسیار نامناسب طبقه بندی شد.

کلیدواژه ها:

گردشگری متکی بر طبیعت ، فرایند تحلیل سلسله مراتبی ، معیارهای محیط زیستی ، ارزیابی چند متغیره مکانی ، شهرستان کرمان