قلمرو عرف در قانون مدنی

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 802

فایل این مقاله در 7 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

SHCONF06_218

تاریخ نمایه سازی: 15 آذر 1399

چکیده مقاله:

عرف« در لغت به معنی شناختگی، معروفیت، نیکویی، معروف، مشــهور، شــناخته و آنچــه کــه در بــین مــردم متداول است و به معناي معرفت و عادت به انجام کاري است که عقــل ســلیم خلــق آن را قبــول کــرده باشــد.عرف ها غالباَ اندیشه نیک و مصلحت جامعه را در بر دارند. عرف شکل اصلی ابراز اراده اجتماعی اســت. حتــی در خشن ترین، خشک ترین و ابتدایی ترین صور زندگی اجتمــاعی انســان، قواعــدي را مــی یــابیم کــه گرچــه صریحاّ واجب الرعایه اعلام نمی شده، عملاّ به طور شبه غریزي رعایت می شده اســت. ایــن قواعــد از طریــق تکرار مداوم بعضی افعال تحقق می یابند و با یک احساس شاید مبهم ولی عمیــق و قــوي الزامــی همراهنــد. تکرار مداوم و مستمر عنصر مادي خارجی و ظاهري است. ولی به تنهــایی و فــی نفســه کــافی نیســت. بــراي اینکه عرف ایجاد شود باید تکرار مداوم عمل با این اعتقاد همراه شود که موضوع مزبور اجباري و الزامی اســت به نحوي که سایرین بتوانند رعایت آن را مطالبه کنند. حاکمیت عرف، از زمان شروع زندگی اجتمــاعی انســان بسیار چشمگیر بوده است. این حاکمیت قوي عرف، واقعیتی است کــه شایســته دقــت بســیار اســت. در شــکل گیري عرف عوامل مختلفی دخیل اند. عناصر دوگانه روانشناختی تقلید و عادت، به تأیید نیروي عرف کمــک می کنند. توجیه تقلید به این صورت است که انجام دادن اعمالی که می بینیم از دیگران سر مــی زنــد، راحــت تر از انجام دادن عملی جدید است و تلاش کمتري لازم دارد. عادت به این معناست کــه انجــام مجــدد آنچــه یک مرتبه صورت گرفته، آسان تر از شروع عمل جدید است. بنابراین شاید بتوان گفــت کــه حقــوق وضــعی، اصولاّ عرفی است. اما این تلقی متناقض با تلقی دیگري است کــه بــه موجــب آن حقــوق را قانونگــذاران و یــابنیانگذاران کشورهاي متمدن ایجاد و اختراع کرده اند.

نویسندگان

محسن افتخاری

مدرس دانشگاه