نگاهی انتقادی به ترجمة «رویکردهای شعر معاصر عرب» براساس رویکردِ مقابله‌ای

احسان عبّاس (1920-2003م)، ادیب و ناقد و مصحّح و مترجم و مورّخ فلسطینی از نادره‌کارانِ این روزگار بود. از او آثار گوناگون و ارزشمندی از ترجمه و تصحیحِ متون تا نقد ادبی برجای مانده است. از آثارِ نقدی وی کتاب اتّجاهات الشعر العربی المعاصر را می‌توان برشمرد. این کتاب از چاپِ نخست آن در سال 1977م تاکنون از منابع معتبر در قلمرو نقد شعر معاصر عربی به ویژه اشعار شاعران پیشگام بوده‌‌ ‌است. کتاب، هشت فصل دارد و یک پیوست. آن هشت فصل در پیوند با نقد و بررسی رویکردهای شعر معاصر است و آن پیوست، شامل اشعاری بررسی شده در آن فصولِ هشت‌گانه است. این کتاب را حبیب‌الله عبّاسی با پیشگفتاری و پانوشته‌هایی به سال 1384ش با عنوان رویکردهای شعر معاصر عرب به فارسی برگرداند؛ برگردانی شتابناک با لغزش‌ فراوان‌. نادیده‌گرفتنِ دستور زبان عربی، ترجمة نادرستِ واژگان، اصطلاحات و جمله‌ها‌، بی‌اعتنایی به فحوای متن و سیاق و موضوع بحث، برنگرداندنِ بخش‌هایی از متن کتاباز جمله نقصان‌ها و لغزش‌ها است. روش نقد و بررسی این ترجمه روش مقابله‌ای است و آن‌چه برمبنای این روش در این نوشتار نقد و بررسی می‌شود، مشتی است نمودار خروار که نشان می‌دهد برگردانِ کتاب اتجاهات به ویژه بخشِ نثرِ آن در بسیاری موارد با اصل عربی ناهمخوانی، بلکه تضادِ کامل دارد. شمار لغزش‌ها تا به حدی است که برگردانی نو یا دستِ کم ویراستی کامل از کتاب ضرورتی است ناگزیر.

کلیدواژه ها:

نقد مقابله‌ای ، رویکردهای شعر معاصر عرب ، احسان عبّاس ، ترجمه ، حبیب‌الله عبّاسی