تحقیقی دربارۀ مرغ افسانه‌ای، ققنوس

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه کهن نامه ادب پارسی، دوره: 10، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_CLASS-10-1_002
  • زبان مقاله: انگلیسی
  • تعداد مشاهده: 473
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سجاد آیدنلو

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور ارومیه

چکیده

ققنوس از مرغان افسانه­ای متون ایرانی (فارسی و عربی) است که اصل داستان آن خاستگاه غیر ایرانی دارد. کهن­ ترین توصیف این پرنده بدون آوردن نامش در البلدان،  گرشاسپ­ نامه و تحفه­ الغرائب است و المعتبر فی الحکمه بغدادی به زبان عربی نخستین اثری است که آن را با ذکر نام معرّفی کرده. ققنوس در ادبیّات کهن فارسی بسیار کم (حدود بیست بار) و در ادب معاصر فراوان مورد توجّه شعرا و نویسندگان قرار گرفته است. در این مقاله پس از نگاهی به مهم­ترین مآخذِ فارسی و عربیِ مربوط به ذکر نام و یا معرّفیِ این پرنده، همۀ ویژگی­ های آن از این متون استخراج و طبقه­ بندی شده است. سپس تمام شواهدِ کاربرد آن در شعرِ گذشتۀ فارسی و بعضی نمونه­ های مهمّ آن در شعر معاصر آورده و بررسی شده است. در پایان نیز به مرغانِ مشابهِ ققنوس در برخی منابع و همانندی­ هایِ این مرغ با فونیکسِ روایات غربی پرداخته شده.

کلیدواژه ها

ققنوس, متون فارسی و عربی, شعر فارسی, فونیکس

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.