نشانههای آتشسوزی بر ریختهای گوناگون کربن آلی در خاک یک چراگاه در همدان
عنوان مقاله: نشانههای آتشسوزی بر ریختهای گوناگون کربن آلی در خاک یک چراگاه در همدان
شناسه ملی مقاله: JR_SBJ-8-2_006
منتشر شده در در سال 1399
شناسه ملی مقاله: JR_SBJ-8-2_006
منتشر شده در در سال 1399
مشخصات نویسندگان مقاله:
علی اکبر صفری سنجانی - استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
مونا فرجی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا
محسن نایل - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
محسن شکل آبادی - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
خلاصه مقاله:
علی اکبر صفری سنجانی - استاد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
مونا فرجی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه بوعلی سینا
محسن نایل - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
محسن شکل آبادی - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
این پژوهش با هدف شناخت دگرگونی بخشهای گوناگون کربن آلی در خاک چراگاههای سوخته و نسوخته انجام شد. جایگاه نمونهبرداری شده یک بالاپی (توپوسکوئنس) در چراگاهی در دامنه الوند و در نزدیکی روستای حیدره همدان بود که در ماه مهر سال ۹۴ دچار آتشسوزی با شدت کم شده بود. نمونههای خاک از دو بخش سوخته و نسوخته، در دو فصل: پاییز (آذر ۱۳۹۴؛ دو ماه پس از آتشسوزی) و بهار (خرداد ۱۳۹۵؛ نه ماه پس از آتشسوزی)، از ۳ جایگاه: بالا، پایین و میان تپه، از ۲ جای: زیرسایهانداز بوته و میان بوتهها، از دو لایه: ۰ تا ۵ و ۵ تا ۱۰ سانتیمتری و در ۳ تکرار گردآوری شد. از هر جایگاه سوخته و نسوخته نمونههای لاشبرگ رویه خاک نیز در چهارگوشی به اندازه ۳۰×۳۰ سانتیمتر مربع در ۳ تکرار گردآوری شد. همه کربن آلی، مواد آلی بخش سبک، کربن آلی زیستتوده، کربن آلی محلول در آب سرد و گرم اندازهگیری شد. دادههای بدست آمده برای هر ویژگی در لایه رویین و زیرین در هر زمان نمونهبرداری (بهار و پاییز) به گونه چهار آزمایش جداگانه در چارچوب کرتهای دوبار خرد شده آنالیز آماری شد. برای هر آزمایش جایگاه نمونهبرداری در طول شیب (بالا، میان و پایین تپه) کرت اصلی، سوختن (سوخته و نسوخته) کرت فرعی و جدایش از گیاه (سایهانداز و دور از گیاه) کرت فرعی-فرعی بود. تنفس خاک و ریختهای گوناگون کربن آلی در لایه رویین خاک بیشتر از لایه زیرین و در بخش سایهانداز بیشتر از بخش دورتر از گیاه بودند. روهمرفته در دو لایه خاک سوخته همه کربن آلی خاک ۴۲%، بخش سبک مواد آلی ۴۱% و کربن زیستتوده ۵۲% بیشتر از آنها در خاک نسوخته بود. در برابر، کربن آلی محلول در آب سرد ۶۱%، کربن آلی محلول در آب گرم ۵۲% و تنفس پایه خاک ۴۸% در خاکهای سوخته کمتر از خاکهای نسوخته بود. اگر چه لاشبرگ در پاییز بر رویه خاکهای سوخته ۵۰ درسد کمتر از خاکهای نسوخته بود ولی در بهار در خاکهای سوخته ۵/۴ برابر و در خاکهای نسوخته ۲ برابر افزایش یافت. این پژوهش نشان داد که آتشسوزی و سوزاندن پوشش گیاهی با رهاسازی زغال زیستی آنها در چراگاهها میتواند مایه بهبود کربن اندوزی در خاک شود.
کلمات کلیدی: بخشبندی کربن آلی, تنفس پایه, زغال زیستی, سایهانداز گیاه, کربن اندوزی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1126370/