بررسی تغییرات الگوی فرهنگی پاکی و ناپاکی در ایران

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دو فصلنامه جستارهای تاریخی، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_HISTUDY-7-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 217
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهناز عباسی

عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا

چکیده

  از رخ‌دادهای بزرگ تاریخ ایران ظهور و گسترش اسلام در سده‏های نخستین هجری بود. دستاورد تعامل ایران و اسلام تحول در بخشی از ابعاد و شاخصه‌های فرهنگ بود. چگونگی اسلامی شدن شیوة زندگی مردم، به‌ویژه فرهنگ پاکی و ناپاکی، مسئلة پژوهش حاضر است. در مطالعة پیش رو، به دنبال فهم تحول نظام تطهیر، با استفاده از روش تفسیری و معناکاوانه، نخست الگوهای فرهنگی پاکی و ناپاکی حیوانات، طبیعت، و اشیا در ایران دورة پیشااسلامی بررسی و سپس به بازنمایی نوع تعامل مردم ایران ‌پرداخته می‌شود. در مفهوم‌سازی جدید از پاکی و ناپاکی، اسلام با مفید دانستنِ کلیة حیوانات به تغییر برخی الگوهای فرهنگی زرتشتی اقدام کرده، سگ و خوک را ناپاک دانسته و در مقابل حشرات و خزندگان را اهریمنی ندانسته است. در برخی حیوانات حلال‌گوشت، مانند اسب و گاو، نیز تداوم الگوهای پیشین را شاهدیم. دربارة طبیعت، در برخی موارد، با تغییر الگو در مفهوم قداست آتش روبه‌رو بوده‌ایم، دربارة زمین شاهد تداوم همراه با تثبیت هستیم، و در مورد آب رویکرد فرهنگی تداوم هم‌ر‌اه با اصلاح است. دربارة اشیا نیز نظاره‌گر محدودسازی در مفهوم پلیدی البسه، لوازم منزل، و فرآورده‌‌های چوبی در تماس با مردار و ... هستیم.

کلیدواژه ها

کلیدواژه‏ها: اسلامی شدن, الگوی فرهنگ, ایران, تطهیر, تغییر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.