فرهاد طباطبائی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه
نادر صولتی فر - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه

پدیده ی زمین گرمایشی که متاثر از پارامترهای زیادی از جمله جزیره گرمایی شهری می باشد، آسایش حرارتی انسان را با چالشی جدی روبرو ساخته است. با آغاز فصل گرما، تقاضا برای استفاده از خنک کننده ها بیشتر می شود که افزایش برق مصرفی را در پی دارد و به تبع آن افزایش مصرف سوخت های فسیلی در نیروگاه های برق، ضمن ایجاد صدمات جبران ناپذیر بر محیط زیست، افزایش بیماریهای قلبی و عروقی را ناگزیر می سازد. در این میان روسازی آسفالتی متداول با جذب حدود ۹۰ درصد انرژی ناشی از تابش خورشید، نقش فزاینده ای در افزایش گرمایی محیط ایفا می کند. در این پژوهش، با انجام آزمایش میدانی و با استفاده از مواد با قدرت بازتاب اشعه خورشیدی بالا (تا جایی که خیره کنندگی چشم راننده را موجب نشود)، چهار نمونه روسازی آسفالتی به ابعاد ۱۰۰×۱۰۰ سانتی متر که شامل لایه آسفالتی متداول با پوشش رنگ زرد ترافیکی، لایه آسفالتی متداول با روکش سنگدانه قرمز، لایه آسفالتی رنگی محتوى رنگدانه معدنی قرمز و نیز یک نمونه لایه آسفالتی متداول سیاه رنگ به عنوان نمونه مرجع اجرا شد. برای ثبت دادههای باز تابش نور خورشیدی سطح نمونه ها، از لوکس متر (نورسنج) بهره گرفته شده است. علاوه بر آن با استفاده از اطلاعات مربوط به پارامترهای هواشناسی در ایستگاه مستقر در سایت پروژه، مقایسه بازتاب سطح نمونه ها و بازتاب محیط در یک ساعت مشخص از یک روز آفتابی انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان می دهد بازتاب نور خورشیدی سطح نمونه لایه آسفالتی متداول سیاه رنگ، لایه آسفالتی متداول با روکش سنگدانه قرمز، لایه آسفالتی رنگی با رنگدانه قرمز و لایه آسفالتی متداول با پوشش رنگ زرد ترافیکی به ترتیب برابر ۱۸۰/ ۹۱ ، ۲۱۶ / ۴۶ ، ۲۴۴ / ۱۱ و ۲۷۶ / ۵۰ وات بر متر مربع بوده است. این در حالی است که بازتاب محیط برابر ۵۵ وات بر مترمربع گزارش شده است. بنابراین استفاده از لایه های آسفالتی رنگی در معابر شهری با آلبدوی (سپیدایی) بالا تا جایی که موجبات خیره کنندگی چشم راننده را فراهم نسازد، علاوه بر افزایش ایمنی تردد، کاهش جزیره گرمایی شهری و افزایش آسایش حرارتی انسان، موجب کاهش هزینه های ناشی از روشنایی معابر در شب نیز می شود.

بازتابش اشعه خورشیدی، روسازی آسفالتی رنگی، سنگدانه رنگی، رنگدانه، سپیدایی