زینب صادقی سهل آباد - استادیار گروه زبان روسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا (س)

در پژوهش حاضر، اشعار کتاب بن‌‌مایه‌‌های شرقی، اثر واسیلی لِوُویچ ویلیچکا، بررسی شده است. بیش از نیمی از این مجموعه با مفاهیم ایرانی و ادب فارسی شکل یافته است. وی به زبان فارسی تسلط داشت و در سفر به ایران و شهر اصفهان چنان شیفتۀ این سرزمین شد که لقب «اصفهانی» گرفت. هدف اصلی پژوهش حاضر، ضمن معرفی این شاعر ناشناخته در ایران، بررسی و تحلیل تطبیقی کتاب بن‌‌مایه‌‌های شرقی اوست. بررسی اشعاری مانند «از خیام»، «از انصاری»، «از حافظ»، «غزال (ترانۀ فارسی)»، «ماه و گل سرخ» حاکی از شیفتگی و گرایش بی‌‌مانند ویلیچکا به ادبیات فارسی و شاعران ایرانی و هم‌چنین مفاهیم اسلامی است و بیان‌گر ویژگی جهان‌‌شمول‌بودن مفاهیم ادبیات و حکمت ایران است. اشعار ویلیچکا ترکیب منحصربه‌‌فردی از مفاهیم ادب فارسی و روسی است و یکی از بهترین نمونه‌‌های بازتاب «خود» در آیینۀ «دیگری» است. ویلیچکا با به‌کاربردن واژگان و حکایات و جملات قصار فارسی فضایی شرقی به شعر خود بخشیده و آن را غنی ساخته است. این امر بیان‌گر پویایی ادبیات فارسی است که نه‌تنها در ایران بلکه در ادبیات جهان نیز بسیار اثرگذار بوده است.

ادبیات کلاسیک ایران, بن‌‌مایه‌‌های شرقی, تأثیرپذیری, و. ویلیچکا