مظفر امینی - دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
حسین محمدی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گنبدکاووس

بسیاری از مطالعات زبانی حاصل تحقیقات میدانی فردی یا گروهی محققان در جوامع زبانی گوناگون است. کتاب زبان، منزلت و قدرت در ایران نوشتة ویلیام اُ. بی‌‌مَن (William O. Beeman) نیز ازجمله پژوهش‌‌های میدانی است که برمبنای زبان و درواقع زبان فارسی انجام شده است. گسترش دامنة مطالعاتی نویسندة کتاب تا جایی است که مسائل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، مردم‌‌‌‌شناسی (anthropological) و بخش‌‌های مختلف دیگری از زندگی ایرانیان را بررسی کرده‌‌ است. در نوشتار حاضر، پس از مطالعه، بررسی، و نقد کتاب زبان، منزلت و قدرت در ایران این نتیجه حاصل شد که کتاب مزبور حاوی تعبیرات، تفسیرها، و نظریه‌پردازی‌‌هایی دربارة جامعة ایران است که هرچند متکی به اصول علمی و در چهارچوب خاصی است، از‌آن‌جا‌که براساس جامعة زبانی کوچکی انجام شده خالی از ایراد نیست و در بعضی موارد کاملاً اشتباه است. در این میان، پاره‌‌ای تحلیل‌‌های بی‌‌مَن دربارة آداب و رسوم، فرهنگ، و زبان ایران را بررسی می‌کنیم. انتقاد مهمی که بر کتاب بی‌‌من وارد است تعمیم یافته‌های خود به کل ایران است. دربارة ترجمة کتاب نیز به این نتیجه می‌‌رسیم که انتخابی درست و ضروری بوده و به‌درستی انجام شده است.

زبان, منزلت و قدرت در ایران, تحقیقات میدانی, جامعة زبانی, مردم‌‌شناسی