سپیده عبدالکریمی - عضو هیئت علمی و استادیار گروه زبانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی

مقاله حاضر محصول نگاهی به کتابِ ظرفیت فعل و ساخت‏های بنیادین جمله در فارسی امروز؛ پژوهشی بر اساس نظریة دستور وابستگی است که امید طبیب‏زاده آن را مشتمل بر هشت فصل نگاشته است. با توجه به آن‏که چنین رویکردی به دستور زبان در ایران درصد کم‏تری از مطالعات و بحث‏های زبان‏شناختی را به خود اختصاص داده است، جای خالیِ کتابی که نگرش اخیر را به زبان‏پژوهانِ علاقه‏مند معرفی کند؛ آن هم به زبان فارسی، به شدت محسوس بوده است. به همین دلیل، کوشش نگارندة این اثر ستودنی و شایستة سپاسگزاری است. به جرأت می‏توان گفت یکی از امور حساسی که بر عهدة نگارندة این اثر بوده است، معرفیِ واژه‏ها و اصطلاحات این حوزة تخصصی و نیز توضیح و تبیین آن‏ها بوده است؛ زیرا در زمینة کاربرد اصطلاحات دستوری، به‏ویژه در دستورهای سنتی و حتی در آثاری که دربارة ساخت زبان فارسی نگاشته شده‏اند، گاه شاهد تشتت اصطلاحات تخصصی و تعاریف نادقیق و وجود مثال‏های نقض برای آن تعاریف هستیم. کتاب مذکور ویژگی‏های مثبت بسیاری دارد و البته پیشنهادهایی نیز به ذهن مرورگرِ این کتاب رسیده است که در صورت صلاحدید و پسندِ نگارنده شاید بتواند گره‏های کوچکی را از ذهن مخاطب کتاب بگشاید

دستور وابستگی, نقد تحلیلی, ساخت ظرفیتی فعل, ساخت بنیادین جمله